Sınavda dikkatsizlik

Son günlerde başvuran danışanlarımın büyük bir kısmı sınava hazırlanan gençler. En büyük şikayetleri de sınavda dikkatsizlik yapmaları ve bunun sonucunda aldıkları puanların düşmesi. 15-20 soru yanlış yapanlardan 4-5 soruyu yanlış yapanlara kadar dikkatsizlik sınavda alabilecekleri puanları düşürüyor ve kazanma konusunda güvenlerini sarsıyor. 

Başarı beklentisi arttıkça dikkatsizlik sonucu kaybedilen puanlar da önem kazanıyor. Örneğin fen lisesi beklentisi olan bir genç için 4 yanlış, okulu kaybettiriyorsa bir başka genç için daha farklı oluyor. Gençlerin sınavda yaptıkları en büyük dikkatsizlik soruları yanlış okumaları. “Öyle değildir”i “öyledir” okuyup işaretlemeleri, bunun yanında cevap şıklarını kaydırıp yanlış işaretlemeleri, çok basit hesap hataları yapmaları ve “Ben bunu biliyorum” diyerek önüne gelen ilk şıkkı cevaplamaları.

Gerek öğretmenlerin gerekse ailelerin dile getirdiği bir diğer konu ise dikkat sorunu olan çocuk ve gençlerin sınavda en zor soruları yapıp en kolay sorularda hataya düşmeleri. Onlar şaşırıyorlar ama ben şaşırmıyorum çünkü sınavda zor sorulara ciddi zaman ayırıp üzerinde düşünüyorlar, dikkatle bir daha okuyorlar ve o zaman dikkatlerini verdikleri için doğru yapıyorlar. Zaten bu öğrenciler hiç dikkatlerini veremiyor değiller. Dikkati en dağınık bir öğrenci bile kendisini toparlayıp dikkatini kısa süre de olsa yoğunlaştırabiliyor zaten, sorun daha sonra bu dikkatin kolay kaybolması, hele hele sınavın sonunda “Artık bitse de gitsem” diyerek soruları beşer onar hızlıca cevaplamaya başlamaları. Bu öğrenciler kolay sorularda “Nasıl olsa ben bunu biliyorum” rahatlığıyla hiç düşünmeden cevap verip çok basit hatalar yapıyorlar. Hatta kimi zaman soruyu da tam okumadıkları için tüm çeldirici sorulara takılıyorlar ve basit yanlışlara düşüyorlar.

Bu gençlerde görüp en çok üzüldüğüm konu potansiyelleri olduğu halde sonuç alamamaları ve daha yüksek puanlar alabilecekleri halde bu hatalar nedeniyle sınavlarda istedikleri başarıyı sağlayamamaları. Okulun kısa süreli ve az sorulu sınavlarında başarılı olabildikleri halde deneme sınavlarında ve büyük sınavda soru sayısı artıp süre uzadığı için dikkatsizliğe bağlı basit hatalar da artıyor.

Deneme sınavlarında basit hatalar yapan gençler büyük sınavda da bu hataları tekrarlıyorlar, hatta sınav heyecanı nedeniyle hata oranı artıyor. Bunu önlemenin ve sonradan pişman olmalarını engellemenin yolu ise sınavlarda dikkat sorunu varsa mutlaka bir psikolojik ya da psikiyatrik yardım almalarıdır. Gerekirse dikkatlerini ölçecek bir testle dikkat eksikliği olup olmadığı, varsa ne seviyede olduğu tespit edilip ona göre plan yapılmalıdır. Dikkatsizlik az ise bir takım dikkat geliştirici yöntemler, sorunun biraz daha fazla olduğu durumlarda ise gerekirse sadece sınavda dikkati arttıracak çok ufak bir ilaç desteği bu dikkat eksikliğini ve bundan kaynakları hataları ortadan kaldırıp başarılı olmalarını sağlıyor. Önemli olan zamanında önlem alıp sınav da keşke dememek…