Dikkat eksikliği ilaçsız tedavi edilebilir mi?

Bugüne kadar olan yazılarımda her zaman ilaç gerekmeyen durumlarda ilaç tedavisine karşı olduğumu ve ilaç dışındaki yöntemleri tercih ettiğimi anlatmıştım. Bugün de özellikle dikkat eksikliği tedavisinde ilaç gerekmeyen durumlarda neler yapılması gerektiğinden bahsetmek istiyorum.

Dikkat eksikliği 3 şekilde karşımıza çıkıyor. Birinci durumda dikkat eksikliği hafif düzeyde olan çocukların sınavlarda basit hatalar yapabildikleri, kendi başına çok çalışmak istemedikleri ve kitap okuma konusunda zorluklarının olduğu durumlardır. Bu durumdaki çocuklarda dikkati artırmak için ilaç kullanmak yerine ders çalışırken kısa sürelerle ara vermelerini, sınavlarda yarım saatte bir, 1 dakika dikkatlerini toparlayacak yöntemler ile sınava tekrar konsantre olmalarını, kitap okumaları isteniyorsa o zaman 4-5 sayfa kitap okuyup sonra tekrar ara vermeleri gerektiğini söylüyoruz.

Orta düzeyde olan dikkat eksikliğinde ise çocuklarımız ve gençler daha çok sıkılıyor. Dersin başında uzun süre oturamadıkları gibi, sınavlarda daha çok hatalar yapabiliyor. Ders çalışma konusunda daha isteksiz davranıyor, ders notları kötü olmasa bile aileler onların ders çalışmadıklarından yakınıyorlar. Bu durumdaki çocuklarımızda dikkatlerini ölçen bir test yapılması, dikkat eksikliğinin görsel mi işitsel mi olduğu belirlenmeli ve dikkat eksikliği ne yönde ise o yönde yardım edilmesi gerekmektedir.

Dikkat eksikliği işitsel yönde olan çocuklarımız özellikle sözel konularda daha başarısız olmakta, işittiklerini anlamakta zorlanmakta ve kitap okumak istememektedirler. Kitap okumakta zorlandıkları gibi, okuduklarını da çabuk unutmakta ve aklında kalmadığından şikayet etmektedirler. Bu çocukların genel olarak görsel dikkati daha iyi olmasına karşın işitme konusunda zorlukları onların sözel derslerinde başarısız olmalarına neden olmaktadır.

İşitsel yönden algılama sorunu olan çocuklarımızda ve gençlerimizde yapılan işitme testlerinde bir problem tesbit edilemediği halde yine de dinleyerek ders çalışmaları çok başarılı olmamakta, öğretmenin dediklerini unutabilmekte, kimi zaman bizi duymuyormuş hissine kapılmamıza neden olabilmektedirler. Bu durumdaki çocuklar da ( AIT) ( auditory integration training ) denilen yöntem ile işitsel algıları arttırılabilmektedir. Bu yöntemin uygulandığı çocuklarda işitsel algı artmakta, ibu durum aynı zamanda genel dikkati de arttırmakta ve dersin başında eskisi gibi sıkılmadan durabilmektedirler. Böylece aileleri ile ders çalışma konusunda yaşadıkları sıkıntılar azalmaktadır.

AIT yöntemi uygulanan çocuklar dersleri daha dikkatli dinleyebildikleri gibi daha az sıkılmakta, ders başarıları artmakta ve bu nedenle kendilerine olan güvenleri daha çok artarak sınav kaygıları azalmaktadır. Toplam on saatlik olan bu sistem ya günde iki kez yarımşar saatlik seanslarla (aralarında 3 saat ara olmak kaydıyla) ya da günde yarım saatlik eğitimler halinde uygulanmaktadır. Kulaklıklarla özel olarak modüle edilmiş müziğin uygulandığı bu sistemde beynin işitme merkezleri uyarılarak işitsel algı yükseltilmekte ve bunun sonucunda ilaç gerektirmeyen durumlarda genel dikkat artarak daha dikkatli ve başarılı gençler haline gelmeleri sağlanmaktadır.

Sonuç olarak ilaç kullanma düzeyinde olmayan işitsel ağırlıklı AIT yöntemi çocuklarımızın genel dikkatini de arttırarak onların başarılı olmalarını sağladığı gibi her şeyden önce okumaktan ve ders çalışmaktan sıkılmalarını kaldırarak derslerden nefret etmelerini engellemektedir.

İlaç gerektirmeyen durumlarda görsel algı yöntemlerinden gelecek yazılarımda bahsedeceğim.