Deprem ve çocuklar

Depremi yaşayan ve depremde yaşananlara şahit olan çocuklarımızın yaşadıkları biz büyüklerden çok daha farklıdır. Depremde yaşananlar, kayıplar, yaralanmalar, onları çok daha fazla etkilemektedir. Kendi ailelerinden kayıplar olmasa da yaşadıklarını ömür boyu unutmaları mümkün olmayacaktır. 

Deprem, insan hayatının en önemli travmalarından biridir. Ani ve habersiz başlaması, insanları korunmasız anlarında yakalaması depreme karşı savunmasız bırakmakta ve bunu yaşayanlar her an aynı korku ile yaşamaktadır. Bu durum çocuklarda ruhsal olarak büyük bir travma yaratmakta ve yaşananların şiddetine bağlı olarak bu travmanın boyutları artmaktadır.

Depremin ardından görülen ilk durum; her an tekrar deprem olacağı korkusu ile huzursuz olma, tedirgin ve korkulu davranma, uykuya dalmaktan korkma, uykudaysa da ufacık bir çıtırtıyla korku içinde fırlama, her an kendisine ve yakınlarına bir şey olacağı endişesi, yaşının altında olabilecek daha çocuksu davranışlar gösterme, çabuk ağlama, kimi zaman boş ve amaçsız hareketler depreme maruz kalan çocuklarımızda gördüğümüz davranışlardır.  

Bu davranışlara sahip olan çocuklarımızın kesinlikle ruhsal desteğe ihtiyacı vardır. Hele hele yakınlarını, annesini babasını kaybeden çocuklarımızın yakından takip edilmesi, ilk günlerin şokunu atlatabilmeleri yanında gelecek günlerde ruhsal sağlıklarını koruyabilmeleri yönünden önemlidir.

Depremi yaşamadıkları halde depremin görüntülerine maruz kalan çocuklarımız da etkilenmekte, çığlık çığlığa insanların görüntüleri onlarda da bu durumu yaşama kaygısı doğurarak sürekli "Böyle bir şeyi ben de yaşarsam" endişesini yaşamaktadırlar. Bu duruma mahal vermemek için deprem görüntülerinin gerek televizyonda gerekse gazetelerde seçilerek ve elenerek verilmesi onların ruh sağlığı açısından önem taşımaktadır.

Özellikle deprem riski altında olan ve İstanbul gibi sürekli 'Oldu mu olacak mı?' tartışmasının yaşandığı şehirlerimizde bu durum çocuklarımızda sürekli endişeli bir bekleyiş yaşayatacaktır.

Deprem bölgesindeki ilkyardım çalışmaları sırasında çocuklarımıza ruh sağlığı konusundaki müdahaleler belki acil görülmeyebilir ama ilk durumların atlatılmasının ardından bu konuya önem verilmesinin çok önemli olduğuna inanıyorum.