Çocukların cinsel istismara uğramasını önlemek için

Cinsel istismara uğrama durumları toplumumuzda bazen ortaya çıkarılıyor, bazen ister istemez gündeme geliyor, bazı durumlarda yıllarca saklı kalabiliyor. Bu konu utanma, kızılacak diye saklama, suçlanma durumları nedeniyle kişinin kendisi ile istismarcı arasında kalabiliyor, tehditle ortaya çıkması engellenebiliyor. Çocukların savunmasız oluşu, bu konu hakkında bilgi sahibi olmama, yakın aile çevresini güvenilir olarak görmeleri ki bu çok doğal ancak, her şey beklediğimiz ya da umduğumuz gibi olmuyor. Aklımıza dahi gelmeyen durumlar başımıza gelebiliyor. Kötü niyetli kişiler hemen yanı başımızda olabiliyor, tahmin etmediğimiz şekilde..

Özellikle, içinde bulunduğumuz yaz aylarında çocuklarımız daha geniş alan kullanımına sahipler. Bahçelerde, parklarda, yazlıklarda, otellerde, tatil köylerinde, yurt dışında, köy ve kasabalarda akrabalarının yanında tatil geçirebiliyorlar. Aileler bu farklı ortamlarda uyanık olmalılar, özellikle yaz geceleri çocukların sınırsız özgür bırakılmaları, geniş bahçelerde, ağaçlık ortamlarda, yetersiz ışıklandırmalarda, çocukların oyun için kuytu, kimsenin pek göremeyeceği ortamları seçmeleri ve ailelerinde tatil rehaveti ile çocuklarını daha serbest, komşuya, ya da birkaç yaş büyük çocuklara emanet etmeleri ile cinsel istismar ortamı hazırlanmış oluyor. Ayrıca, sıcak havalarla birlikte kendini koruyamayan çocukların açık, kötü niyetli kişilere cinsellik çağrıştıran giysiler içinde olmaları da zemin hazırlayıcı durumlardan.

Çocuğun bir yetişkin tarafından; cinsel uyarı ve doyum için kullanılması, fuhuşa zorlanması, pornografi gibi suçlarda cinsel obje olarak kullanılmasıcinsel istismardır. Genital bölgeye dokunma, teşhircilik, pornografi, ırza geçmeye kadar çok geniş yelpazedeki tüm davranışları kapsamaktadır. Cinsel  istismarın mutlaka şiddet içermesi gerekmez, çocuğun rızasının olup  olmadığına bakılmaz (Polat, 2000; Nurcombe, 2000).

Başkaları tarafından suistimal edilip, cinsel anlamda kötüye kullanılmak; başkalarının cinsel yönelimlerine maruz kalma, kendi kabulü olmadan cinsel anlamda kullanılma çocuk için travmatik bir durumdur. Kabul durumunu çocuğun bilerek isteyerek olması şeklinde düşünmesekte, varsayılsa bile hukuki sonuçlarının olduğunu bilmek gerekir.

Cinsel davranışların suç olması için gerekli koşullar, rıza dışı olması, çocuklara uygulanmasıdır. 15 yaşından küçük çocuğa uygulanan her türlü cinsel niyetli taciz, kanunumuzca yeni düzenleme ile suç olarak kabul edilmiştir. Çocuklarla yakından ilgisi olan öğretmen, bakıcı, akraba gibi kişiler bu suçu işlerse ağırlaştırıcı sebep olarak sayılmıştır.

Cinsel istismarın % 70'i 2-10 yaş arası çocuklarda görülmektedir. Bu nedenle bu yaş grubu için özellikle dikkat edip, cinsel istismarı aklımızda hep güncel olarak tutmalıyız. 15-16 yaşlarına kadar olan sürece de dikkat edip, çocuğumuzun kimlerle arkadaşlık yaptığına, sosyal medyada kimlerle hangi tür iletişim içinde olduğuna dikkat edip, yaptığı hatalar nedeniyle ebeveyninden korkmayıp, iletişimde açık ve net olmaya önem vermeliyiz. Ergenlik döneminde kendisini yeteri kadar büyümüş olarak gören çocuğumuz yanlışlara her zaman için açık durumdadır. Beğenilme arzusunda olan çocuğumuz için dışarısı her zaman için risk taşımaktadır.

ÇOCUĞUN CİNSEL İSTİSMARA UĞRAYIP UĞRAMADIĞI GENİTAL MUAYENE İLE ANLAŞILIR

Herhangi bir durumla karşılaştığımızda ya da düşündüğümüzde gereken muayene yaptırılır.

Çocuğun cinsel istismara uğrayıp uğramadığı yapılan genital muayene ile belirlenir. Çocukla yapılan görüşmelerle uğranan istismarın çocuğun ruhsal durumuna yansımasının kontrolünü uzmanların değerlendirmesi gerekir. Ayrıca ödem, zorlanma bulguları değerlendirilir.
Cinsel istismar tanısında fizik muayene önemlidir. Fizik muayenede sperm örnekleri alınır. Fiziksel zorlanma, kızarıklık, ödem olup olmadığına bakılır.

Tanı koymak için doktor bazı hususlara dikkat etmelidir. Muayene tekrarlanmayacak şekilde bir kez yapılmalı ve çocuk bunu tekrar tekrar yaşamamalıdır. Muayene sırasında uygun koşullar sağlanmalıdır. Gerekirse muayene anestezi altında yapılmalıdır.

Muayenede kullanılacak teknikler, oyun, drama, resim çizimi, sözlü anlatım olabilir. Çocuğun yaşına ve gelişimine uygun sözcükler kullanılarak, çocuğun kendini iyi bir şekilde ifade etmesini sağlamak gerekir. Çocukla iyi ve güvene dayalı bir diyalog kurmak gerekir. Çocuğa kendini ifade edebileceği samimi bir ortam yaratılmalı ve uygun süre verilmelidir.

Muayene sırasında çocuk, gerçeklerin yanında hayal ürünü anlatımlarda yapabilir. Uzman, gerçeklerle hayali anlatımları beden diline, kullandığı sözcüklere dikkat ederek değerlendirir. Çocuk kendine özgü söz ve anlatım biçimi kullanıyorsa, baskı altında olup olmadığı hissediliyorsa bu durum dikkate alınmalıdır.

Genellikle çocuklar, yaşadıklarını söylemek istemezler. Bunun nedeni istismarcının büyük olasılıkla yakın aile çevresinden olmasıdır. Çocuk, kendisine inanılmayacağı endişesini duyar. Ailenin kendisini suçlayacağını düşünür, ailesinden korkabilir. Çocuk,ayıp ve saklanması gereken bir durum olarak görebilir. Konuşmak istemeyen çocuklara resim çizme, oyun ve drama yoluyla kendilerini ifade etmede ortam yaratılabilir.

İSTİSMARA UĞRAYAN ÇOCUĞUN PSİKOLOJİSİ

Cinsel istismara uğrayan çocuk, içine kapanabilir, suçluluk hissi duyabilir, uykusunda kabus görebilir, ağlama krizlerine girebilir ya da için için ağlayabilir, uykusunda huzursuz olup, sayıklayabilir, sıçrayabilir.

Cinsel istismara maruz kalan çocukların günlük yaşama adapte olmaları değişiklik gösterir. Burada ailenin tutumları önemlidir, suçlayıcı olmamak ve çocuğun yanında olduğunu hissettirmek gerekir. Uzman desteği almak önemlidir. Çünkü aileye doğru davranış biçimleri kazandırılması, aile ve çocuk arasındaki iletişimin sağlıklı şekilde düzenlenmesi için bu desteğe ihtiyaç vardır. Çocuğun yaşı, cinsiyeti, gelişim seviyesi, kim ya da kimler tarafından cinsel istismara uğradığı, çevre koşulları, günlük yaşama adaptasyonu etkiler.

Aile, çocuğun günlük yaşama uyumu için özen göstermeli, çevre koşullarını düzenlemeli ve gerekirse uzmanlardan destek almalıdır.