Lekesiz bir cilt için uzmanından öneriler

Dünyadaki hiçbir şey eskisi gibi sağlıklı değil, hatta güneş bile! Yaz aylarında hem bebek, çocuk ve gençlerin hem de yetişkinlerin cildi güneşten çok olumsuz etkileniyor. Peki, ama yaz aylarında sağlıklı bir cilt için neler gerekiyor? Dermatolog Dr. Güneş Ertürk ile konuştuk.

Yaz tatilinde güneşten çok etkileniyoruz. Sağlıklı bir ciltle yaz tatili geçirmek için neler yapılmalı?

Güneşin UVA ve UVB ışınları tüm yıl boyunca zararlıdır. Ancak yazın ışınların yoğun olması, park ve kumsal gibi açık alanlarda çok zaman geçirilmesi nedeniyle daha da zararlı hale gelir. Yazın yağlı ciltler ter ve nemin etkisiyle daha çok yağlı ve sivilceli hale gelebilir. Kuru ciltler daha çok kuruyarak renk tonu bozulabilir. Lekeleri olanların lekeleri artabilir. Ayrıca yoğun ultraviyole ışınlarına maruz kalmak kırışıklık, sarkma, leke, kılcal damar ve cilt kanseri riskini arttırır. Çünkü güneş ışınları mitokondri hasarı ve DNA hasarı yapmaktadır. Tüm bunlardan korunmak için düzenli olarak en az 30 veya 50 faktörlü güneşten koruyucu kullanılmalıdır. Güneşten koruyucu cilt tipine (yağlı, karma, hassas, kuru) uygun olmalıdır.

Yine cilt tipine uygun düzenli nemlendirici kullanımı cildi besleyerek koruma altına alır. Nemlendiricilerin antioksidan, vitamin ve peptid içermesi çok daha faydalı olacaktır. Gündüz güneşli saatlerde bitkisel maske, bitkisel peeling, doğal yağlar, kolonya, parfüm asla kullanılmamalıdır. Leke ve kılcal damar artışına sebep olabilir. Doğal yağlar gece saatlerinde kullanılabilir. Hanımlar yaz aylarında ağır makyaj yapmaktan kaçınılmalı. Cildi yoğun kapatan makyaj gözenekleri tıkayarak ‘komedon’ denilen yağ butonlarına, isilik görünümlü akneye ve sivilceye sebep olabilir. Akne tedavisi görenler ilaçlar nedeniyle güneşten daha fazla zarar görürler. Bu nedenle tedavi gören akne hastaları akneli ciltlere uygun güneşten koruyucu kullanımına çok dikkat etmeli ve uzun süre güneş altında kalmamalıdırlar. Yaz aylarında yüz bölgesine yapılan ağda türü uygulamalarda dikkatli olunmalı, gündüz saatlerinde yapılarak güneşe maruz kalınmamalıdır. Lekelenme riski söz konusu olabilir.

Güneş koruyucuları cildi tam olarak korur mu peki?

Güneşten koruyucuya güvenip güneşe uzun süre maruz kalmak cilde aşırı zarar vermektedir. Hiçbir koruyucu cildi sürekli ve yüzde yüz koruyamaz. Bu nedenle şapka, gözlük kullanımı, gölgede kalmak, koruyucu giysi kullanımı da önemlidir. Ayrıca dışarda gözlük kullanmak ultraviyoleyi keserek, gözün kısılma mimiğini azaltarak göz çevresi kırışıklığına engel olur. Yaz aylarında temel vitaminler, C vitamini, antioksidan zengini besinlerle beslenmek güneş ışınlarının verdiği zararı azaltır. Mevsim meyveleri, narenciye, sebzeler, deniz ürünlerinden zengin beslenilmelidir. Kollajen üretimini destekleyerek ve mikropsuz iltihap (enflamasyon) azaltarak cildin güzel kalmasına katkıda bulunurlar. Yeterli su tüketimi de önemlidir.

Hem tansiyonun düşmemesini sağlar hem de cildi nemli tutarak kırışmasını önler. Çok şekerli, kızartmalı, kavurmalı, yağlı beslenme şekli hücrelerde glikasyonu yani şekerlenmeyi artırarak hücre yaşlanmasını artırır. Erken kırışma ve sarkmaya neden olur. Yaz aylarında glikasyon ultraviyole hasarı ile birleşerek hücrelere daha fazla zarar verir. Bu nedenle yaz aylarında hafif beslenme şekli hücre yaşlanmasını önlemek için çok önemlidir.

Peki, ya çocuklar ve gençler? Yaz tatili boyunca güneşin altında oyun oynuyorlar. Onların cildi ise çok hassas. Neler önerirsiniz?

Çocuklar ve gençler güneş ışınlarına daha hassastırlar ve daha çok zarar görürler. Ciltteki güneşe ait zararların % 80’ninin 18 yaşından önce oluştuğu kabul edilmektedir. Bu nedenle daha özenle korunmaları gerekir. Saat 11-16 arası güneş ışınlarına çok maruz kalmamalı, çocuklara uygun yapılmış daha az kimyasal içeren güneşten koruyucu kullanmalıdırlar. Akneye eğilimi olan ergenlik çağındaki çocuklarda akneli ciltlere özel yapılmış koruyucu kullanılmalıdır. Deniz ve havuz sonrası tekrar edilmelidir. Güneş yanıkları ve güneş çarpmasına karşın çok uzun saatler güneş altında kalınmamalıdır. Bol su almalı, cildi içerden koruyan vitamin ve antioksidan zengini meyve ve sebze ağırlıklı beslenmelidir. Omega 3 desteği alınabilir. Alerjik ciltli çocuklarda duş sonrası nemlendirici kullanımı alerjik egzema ataklarını önler. İsilik oluşumuna karşı çinkolu losyonlar, güneş yanığına karşı hidrokortizon ve pantenol, hamamelis virginiana içeren kremler yedek olarak bulundurulmalıdır.

Yazın tatile çıkmadan önce cildi hassaslaştıran ve incelten bakım ürünleri kullanılmamalıdır. Ayrıca cildi hassas hale getiren soyucu medikal işlemlerden kaçınılmalıdır. Günümüzde binalara ve otomobillere hapsolmuş şehir hayatı, hava kirliliği, ileri yaşlarda olmak yeterli D vitamini alınımını engeller. Yaz ayları D vitamini almak için en önemli fırsattır. Yeterli D vitamini almak için yazın 11-15 arası 15-20 dakika kollar veya bacaklar kadar alanların (yüz ve boyun değil) güneşe maruz kalması yeterli D vitamini alınmasını sağlamaktadır. Bundan fazlası cilde zarar vermektedir.