Nuran Çakmakçı
Nuran Çakmakçı
Nuran Çakmakçı

Çocuklarda sınır

En iyisi doğumdan itibaren kural ve sınırları koymalı. İlk 6 ay bebekle güvenli bir ilişki oluşturduysanız işin büyük kısmını halletmişsiniz demektir.

Haberin Devamı

Son zamanlarda nereye gitsem karşıma çıkıyor. Oğlumun arkadaşlarının annelerinden, gittiğim okullardaki velilere kadar. Çocuklara sınır koymakta zorlanan aileler. Geçmişe öykünüp, “Babalarımız en iyisini yapıyormuş, kaşlarını çatıp, bir iki tokatla işi hallediyormuş. Biz elimizi kaldıramıyoruz. Bütün bunların nedeni o” diyenler de var. Davranış Bilimleri Enstitüsü’nden Uzman Klinik Psikolog Açelya Şahin Fırat’a çocuklarda sınır konusunu sordum.

Fırat’a göre ebeveynlerin çocuk üzerinde otoritesi sağlanmış ve sınırların tanınmış olması gerekir. Ancak kurallar ve bu kurallara uyulmadığı takdirde uygulanan yaptırımlar ne kadar tutumlu kullanılırsa o kadar etkili olur. Hayatlarında gerekli gereksiz onlarca kural olması çocuklarda bıkkınlık yaratabilir. Yaşına bağlı olarak yeme, içme, uyku saati ve giyinme gibi konularda kural koyarken çocuğun ihtiyaçları göz önünde bulundurularak, makul ölçüde isteklerini ve seçimlerini de dikkate almak çocuğun davranışlarını yönetmek konusunda anne babalara yardımcı olabilir.

Haberin Devamı

Peki, annelerin en çok sorduğu soru: Kendi başına giyinmesine, istediği yemeği yemesine izin verilmeli mi?

Psikolog Fırat’ın buna cevabı şöyle:

“Yaşla beraber giyinme konusunda çocuğun söz hakkının artması, zaman, mekân ve hava koşullarına uygun giyinme becerisini kazanmasına destek olacaktır. Anne babaların en çok endişe ettiği durum, hava koşullarına uygun giyinmeyip üşütmesi ve hasta olmasıdır. Çocuğun davranışının sonucunu yaşamasına izin verirsek defalarca kez üşüyebileceğini söylemekten daha hızlı ve kalıcı bir çözüme ulaşabiliriz. Örneğin; Aralık ayında çorap giymeden, sadece etekle okula gitmek isteyen kızınızın bir kez bunu yapmasına izin verirseniz daha kapıdan çıktığı an üşüdüğünü görerek eve geri döndüğünü görürsünüz. Veya pijama ile okula gitmek isteyen oğlunuzla zıtlaşmayıp okula bu şekilde gitmesine izin verip bu konu ile ilgili açıklamayı öğretmenine kendisinin yapması gerektiğini söylerseniz ya ısrarından vazgeçer ya da öğretmeni ile karşılaşınca üzerini değişir.

Haberin Devamı

İstediği yemeği yeme konusuna gelince doğru beslenmelerini desteklemek amacı ile bu konuda biraz tedbirli olmakta yarar var. Her istediğini yemesi, sağlıklı bir beslenme alışkanlığının gelişmesine engel olabilir. Ancak siz çocuğunuza sağlıklı iki seçenek sunup bunlardan birini seçebileceğini söyleyebilirsiniz. Yemek yememe durumunda ise yemediği öğünlerde, bir sonraki öğüne kadar başka bir şey yiyemeyeceğini söylemek ve diğer öğüne kadar onun için daha cazip olan bir yemeği vermemek oldukça etkindir. Ancak bazı anne-babalar bu yöntemi uygulamakta zorlanmaktadır. Özellikle çevreden gelen yorumlar anne babanın motivasyonunu kırmaktadır. Ama tutarlı ve kararlı olunduğunda doğru yemek yeme alışkanlığı kısa sürede kazandırılır.”

Haberin Devamı

En iyisi doğumdan itibaren kural ve sınırları koymalı. İlk 6 ay bebekle güvenli bir ilişki oluşturduysanız işin büyük kısmını halletmişsiniz demektir. Tabii aradaki sınırı da çizmekte fayda var. Arkadaş olmak yerine, anne-baba olarak kalmakta kararlı olmalı. Çocukları öyle kendi haline bırakıp, istediklerine yapmasına izin vermek de uzmanlara göre doğru değil. Onları hayata hazırlarken, becerilerini geliştirmeye de destek vermeliyiz. Sürekli müdahale ederek, eleştirerek onları hayata hazırlamayız. Onun kendi kendine düşünme ve karar verme becerisinin gelişmesine, çevreden sürekli yönerge ve onay beklemeden kararlarını almasına izin vermeliyiz.