Sonbahar depresyonu nedir? Neden olur? Ne yapılmalı?

Sabah kalktığında o gri bulutları yine görünce perdeyi kapattı ve tekrar uyumaya devam etti. Üç gündür işe geç kalıyordu. Neredeyse bir aydır işe gitmek ona işkence gibi geliyordu. Gün içinde sürekli yorgun ve bitkin hissediyor, çok sevdiği arkadaşlarının telefonlarına cevap vermiyor, hafta sonu için yapılan programlara katılmıyordu. Kendisini geliştirmek için devam ettiği eğitimlere, kurslara gitmemeye başlamıştı. Hedefleri artık ona sıkıcı ve anlamsız geliyordu. Yaptığı işin dahi artık onu bir yere götürmeyeceğini düşünüyor, tüm bunları düşündükçe de hayatı boş ve anlamsız buluyordu.

Yaşamanın güzelliğini giderek yitiriyor, ne yediği yemekten ne de konuştuğu insanlardan ve seyrettiği filmlerden zevk alıyordu. Ölüm düşüncesi dahi ona korkutucu bir his olarak gelmemeye başlamıştı. Annesi isteksizce de olsa, bir gün kızının arkadaşlarının uyarılarını dikkate alarak onu ziyaret etmeye karar verdi. Eve geldiğinde ise gördüklerine inanamadı, darmadağın bir ev, bomboş bir buzdolabı ve kirli saçları ve pijamalarıyla karşısında kızını gördü. Bir süredir onda bazı değişiklikler olduğunu hissediyordu, ama şimdi gördükleri durumun ciddiyetini iyice kavramasını sağladı. Bir psikiyatrist desteği şarttı ve hemen doktora gitmek üzere yola çıktılar.

Sonbahar ve kış aylarında kişilerde depresif belirtilerin arttığı, geçmişte depresyon yaşayan kişilerde bu belirtilerin tekrarladığı araştırmalarla desteklenmiş olup, kadınlarda erkeklere göre bu oranların daha yüksek olduğu gözlenmiştir.

Peki neden sonbahar gelince daha fazla depresyon riski altındayız?

En önemli neden güneşi az görmek. Sonbaharda azalan güneş ışınları, mutluluk hormonu olan serotonin salgılamasının azalmasına, beyin kimyasının değişmesine ve depresyona neden oluyor. Diğer depresyon nedenlerine gelirsek, iş yükümlülüğün artması, havaların soğuması ve günün erken kararması, okulların başlaması gibi nedenler de kişilerde ruhsal sorunlar yaratabiliyor.

Sonbahar depresyonundan bahsedip durduk, peki kendimizde olup olmadığını nasıl anlayacağız, belirtileri nelerdir?

• Uzun süredir devam eden enerji azalması,
• Gün içinde yorgun ve bitkin hissetmek,
• Sabah uyanmakta güçlük, yataktan kalkmak istememe,
• Çalışmak istememe,
• Eskiden zevk aldığı etkinliklerden artık zevk alamama,
• Hüzün ve karamsarlık duyguları,
• İştahta azalma veya artma,
• Cinsel istekte azalma,
• Çabuk sinirlenme gibi belirtiler “sonbahar depresyonuna” girmiş olabileceğinizi gösterir.

SONBAHAR DEPRESYONUNA YAKALANMAMAK YA DA ÇABUCAK KURTULMAK İÇİN NELER YAPMAMIZ GEREKİYOR?

En önemli ilkemiz ne kadar bulutlu, yağmurlu günler bizi bekliyor olsa da “gün ışığından mümkün olduğunca faydalanmak” olmalı. Bulutlu günlerde bile sabah ya da öğle saatlerinde 20-30 dakikayı dışarıda geçirmek hepimiz için çok faydalı olacaktır.

İkinci olarak, bize güneş ve temiz havadan sonra mutluluk verecek şey spor, hatta en güzeli aktif, tempolu yürüyüş. Günde 30 dakikalık tempolu yürüyüş yeterli olabilir.

Üçüncü olarak, sağlıklı beslenmek çok önemli, hatta sağlıklı beslenmeyle ilgilenmeye başlamak bile bizi mutlu edebilir. Bol bol su içmek, karbonhidrat ve basit şekerlere fazla yüklenmemek bizi zinde tutacaktır.

Diğer yapılması gerekenler ise, iş yerindeki isteksizliği azaltmak için sık sık molalar vermek, sosyal yaşamımızı yeniden planlayarak keyif alabileceğimiz aktiviteler düzenlemek, isteksiz olsak bile mutlaka hafta sonu için program yapmak, çok uyumamak, zorla da olsa sabah yataktan erken kalkmak ama uykusuz da kalmamak, ortalama sekiz saatlik uykuyu almak, en sonuncusu ve belki de en önemlisi yeni hedefler belirlemek, yeni planlarla kendimizi motive etmek ve kendimizi sevmek.

Burada önemli bir noktayı göz ardı etmemek gerekir. Belirtilerin çok yoğun yaşanması durumunda profesyonel bir destek alınmalıdır.

Sonbahar depresyonu ilaç tedavisi ve psikoterapi süreci ile tedavisi mümkün olan bir rahatsızlıktır. Mutlu ve yüzünüzden gülücüklerin eksik olmadığı günlerin sizinle olması dileğiyle…