Sosyal sorumluluk açısından engelliler

Günümüzde sosyal sorumluluk bilinci yaygınlaşmaktadır. Şirketler, kurumlar ve sivil toplum kuruluşları amaçları dışında kalan alanlarda bir karşılık beklemeden etkinlikler yapmaktadır.

Dağ köylerine portatif sinema salonu götürmek, hiç kar yağmayan sahil kentlerimizde suni kar yağdırmak, risk altındaki gruplara yönelik çok çeşitli projelere rastlamak olağanlaştı.

Bu sevindirici bir durumdur.

Engellilere yönelik projeler sosyal sorumluluk projelerinin ana konularından birini oluşturmaktadır. Çok çeşitli ve çok sayıda üretilen projeler toplumsal duyarlılığın arttığını gösterir. Tüm olumlu yönlerine rağmen iki konuda istenilen duyarlılığı sağlayamadığımızı belirtmek durumundayım.

İlki engelli çocukların kaynaştırma eğitimi, diğeri yetişkin engellinin istihdamı konularıdır. Her iki konuda da çeşitli aksaklıklar yaşanmaktadır. Bu aksaklıkların temelinde bakış açısının sorunlu olması yatmaktadır.

Kaynaştırma eğitimine alınan engelli çocuğun, normal çocuklarla birlikte eğitilmesi amaçlanmaktadır. Birlikte eğitimin yaratacağı bilinirlik gelecekte toplumsal kaynaşmanın temelini oluşturacaktır. Amaç bu olmakla beraber uygulamada “engelli çocuk sınıf düzenini bozuyor”, “yavaş öğreniyor ve sınıfı geriletiyor,” türünden pek çok tepki ile karşılaşılmaktadır. Yılgınlık yaratan bu tutum kaynaştırma eğitiminin amacının anlaşılmamasından kaynaklanmaktadır.

Kaynaştırma eğitimi aslında bir “sosyal sorumluluk” projesidir. Engelli çocuğun normal çocuklarla etkileşim içinde olması ve bu yolla sosyalleşmesi sağlanmaktadır. Bu süreçte ders programının içeriğini anlaması beklenmez. Öğrenebileceği kadarını öğrenmesi yeterlidir. Öğretmen “kaynaştırma eğitiminde sınıf yönetimi” konusunda bilgili olduğu sürece, engelli çocuğun sınıfı geriletmesi veya sınıf düzenini bozması söz konusu değildir. Ancak çocuktan normal müfredatın gereklerini yerine getirmesi istenirse disiplin sorunları yaşanır. Gerek sınıfın aileleri ve gerekse öğretmenler bu konuda oldukça duyarlı davranmak zorundadır.

Kaynaştırma eğitimi her engelli çocuğun yasal hakkıdır. Bu haktan yararlanırken toplumsal duyarlılığa ve öğretmenlerin özel çabalarına ihtiyacımız vardır. Bu nedenle konuya “sosyal sorumluluk” projesi olarak bakmak gerekmektedir.

Engelli istihdamında da sorunlu olduğumuzu belirtmek zorundayım. Yasal düzenlemelere rağmen engelli istihdamında oldukça gerideyiz.
Genellikle işletmeler engelli bireyin iş düzenlerini bozacağına ilişkin yanlış bir inanç geliştirmiştir. İş tanımı engelli bireyin özellikleri dikkate alınarak yapıldığında işverenin tüm kaygılarını giderecek sonuçlar alınabilir. Engelli istihdamını da sosyal sorumluluk projesi olarak görmek gerekmektedir.