Selin Irmak KAÇMAZ
Erdal Fernergiz
Salim Uzun
Gebelikte Bel Ağrıları Sık Görülüyor
Bu dönemde beliniz için bireysel egzersiz programlarını uygulayın.
Gebelikte bel ağrıları gebelik süresince karşılaşılan sağlık problemleri arasında ilk sıralarda yer alıyor. Görülme sıklığı çeşitli çalışmalarda yüzde 49-76 olarak bulunmuş. Biz de Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Dr. Elçin Yeşiltepe’ye gebelikte bel ağrılarını ve nedenlerini sorduk.
Bel ağrısı genellikle gebeliğin ilk 5-7 ayında görülüyor. 36. hafta sonrasında bel ağrısı azalmaya başlıyor ve doğumdan sonraki 3 ay içinde de düzeliyor. Gebelikte bel ağrılarının nedeni tam olarak belirlenememiş olmakla birlikte öne sürülen iki teori var: Bunlardan bir tanesi belde biyomekanik stresin artması, diğeri de hormonal değişikliklerdir.
Biyomekanik Stres Artması
Büyüyen uterus bele binen mekanik yükü artırıyor. Buna uyum sağlamak için vücudun ağırlık merkezi öne kayıyor ve omurgada duruş bozuklukları gelişiyor. Gebelerde başın ileride olduğu; sırtın kamburluğunun, belde lordoz denilen bel çukurluğunun ve dizde geriye kaymanın arttığı bir postür gelişiyor. Belde biyomekanik stresin artmasıyla omurga ve karın kaslarına daha fazla yük biniyor, bel çevresindeki bağlarda gerilim artıyor ve bel zorlanıyor.
Hormonal Değişiklikler
Gebelerde henüz kilo alımı başlamadan yani gebeliğin erken evrelerinde de bel ağrısı ortaya çıkabiliyor. Erken evredeki ağrı hormonal değişikliklerle ilişkili oluyor. Relaksin, östrojen ve progesteron gibi hormonlar bel ve kalça çevresindeki eklemlerde ve bağlarda esnekliği artırıyor ve gevşemeye yol açıyor. Relaksin, gebelikte salgılanan ve bağ dokusunu yumuşatarak doğumu kolaylaştıran bir hormondur.
Bireysel Egzersiz Programları
Gebelikte görülen bel ağrıları iyi bir egzersiz programıyla tedavi edilebilir. Akut ağrıda 3 günlük istirahat sonrasında egzersizlere başlanır. Egzersiz programları gebeye uygun şekilde bireysel olarak planlanmalıdır. Egzersiz programı, postür (duruş) eğitimi, pelvik tilt egzersizi ve sırt ve karın kaslarını güçlendirici egzersizlerden oluşuyor. Su içi egzersizler ve yüzmenin etkili olduğu da biliniyor. Gebelikte karnı desteklemek için korse kullanımının etkili olduğuyla ilgili yeterli çalışma bulunmuyor. Gebelikteki bel ağrılarında ağrı kesici ilaç kullanmadan önce mutlaka doktora danışılmalıdır.