Ergenlik döneminde madde kullanımı ve bağımlılığı

Ergenlik dönemi risklerin çok rahat alındığı, farklı şeylerin deneyimlenmek istendiği bir dönemdir. Bu dönemde ergenler bir an önce büyümek ve büyüdüğünü kanıtlamak isterler.

Ergenler bu dönemde alkol ve sigara kullanımını arkadaşlarıyla birlikte merakını gidermek, stresini azaltmak ve bir grubun üyesi olduğunu kanıtlamak gibi niyetlerle denemek ister ve böylelikle madde kullanımı denenir. Peki, ebevenler olarak çocuklarımıza bu dönemde nasıl yardımcı olabiliriz ve bu problemlerin üstesinden gelebiliriz? Psikolojik Danışman Dolunay Kadıoğlu anlatıyor.

Ergenler neden madde kullanımına eğilimlidirler?

Adolesanlarda yani ergenlerde madde bağımlılığın görülme sıklığı ülkemizde giderek artmaktadır ve ilk kullanım 9 yaşa kadar inmiş ve ne yazık ki madde kullanımın en ağır sonucu olan uyuşturucu ve hapların kullanımı da ülkemizde çok küçük yaşlara düşmüştür. ‘Denesene’ diye uzatılan bir sigara ya da alkolü reddetmek için bu konuda çok farkındalıklı ve çok kararlı olmak gerekir. Çünkü sigarayı ya da alkolü reddeden ergen, alay konusu olmayı göze alıyor demektir.

Birkaç kere deneme ile madde bağımlısı olunur mu?

Madde kullanımı bazı ergenler için geçicidir, sadece denerler. Bir kısmı sadece grupla kullanırlar ve bırakırlar, büyük bir çoğunluğunda ise bağımlılık gelişir. Alkol ve sigaraya erken yaşta başlayan çocukların ilerleyen yaşlarında diğer maddeleri kullanma riskleri vardır. Kimlerin sadece deneyici, kimlerin bağımlı, kimilerinse uyuşturucuya başlayacağını önceden bilmek zordur.

Risk altında olan ergenlerin risk faktörleri nelerdir?

• Evebeyleriyle mesafeli ve iletişim sorunu yaşayanlar
• Ailede alkol, sigara ve psikiyatrik ilaç kullanımın olması
• Ailede alkolizm öyküsü
• Ailede çocuk istismarının olması
• Erken yaşta yaşanan cinsel deneyimler
• Adolesanın içine kapanık, sosyal fobik olması
• Kendine güvenmemek
• Okulun ilgisizliği ya da okula ilgisizlik
• Yakın akranlarının madde kullanıyor olması

Aileler ne yapmalı?

Ergen bireylerin maddeye yönelimini engellemede ilk sorumluluk tabii ki anne babalarındır. Aileler bu risk faktörlerini azaltarak ergenlerin maddeye başlamasını önleyebilirler. Anne babalar, çocukluk döneminden başlayarak ergenler ile yakından ilgilenerek ve sevgilerini belli ederek, iletişimi, sohbeti hep koruyarak ve ergendeki farklılıkların ergenlikten mi yoksa maddeye bağlı mı olabileceğini ayırt edebilecek farkındalıkta olarak, öğüt veren değil model olan ebeveyler olarak çocuklarını madde kullanımından koruyabilirler.