Ergenlik, çözümsüz sorunlar dönemi değildir!

Ergenlik dönemindeki çocuk hakkında ebeveynlerin bilgilenmeye çalışması ve çocuğunun bu dönemdeki değişimini ilgi ve sabırla takip etmesi, ailelerin ergenlikte yaşanan bazı değişikliklerin normal gelişim olduğunu anlamasına yardımcı olur.  Bu dönem uzun vadeli yani, bütün onun hayatını etkileyecek bir dönemdir. Bu nedenle ebeveynler her zaman ve her koşulda onların yanında olmalı ve bunu onlara hissettirmelidir.

Lütfen ergenlik dönemini çözümsüz sorunlar dönemi olarak görmeyiniz. Değişimlerin gözlendiği, hem ergen bireylerin hem de ailelerin bu değişime ayak uydurmaya çalıştığı bir dönem olarak değerlendiriniz.

Ergenlik dönemine uyum sürecinde anne babalara vereceğim en önemli tavsiyelerden biri, onları anlamak ve yaptıklarının nedenini bulmaya çalışmaktır. Ergen çocuğunuzun davranışları konusunda aşırı tepkiden kaçınınız. Böylece anlayışın hakim olduğu bir iletişim diline sahip olacaksınız ve iletişim çatışmalarının çözümüne katkı sağlayabileceksiniz.

Ergen bireyin konuşmasına izin verin. Konuşma isteği çocuğunuzdan gelirse, konuşmak daha kolay olacaktır. O anda konuşmak istemiyorsa, onun konuşmak isteyeceği herhangi bir zamanda sizin de hazır olacağınızı söyleyin ve işin peşini bırakmayın. Konuşmalarınız sırasında cevap vermeyi yüreklendiren sorular sorun. Çocuğunuz ile konuşurken doğal olun, kendiniz olun. Görüşünüzü belirtirken açık ve dürüst davranın. Çocuğunuzun sözünü kesmeniz gerekiyorsa, sadece açıklık getirmek için kesin. Ders vermekten kaçının. Kızdığınız bir konu varsa neye kızdığınızı ve ne hissettiğinizi söyleyin.

Disiplin verirken, kurallara uymalarını istediğiniz zamanlarda, hem olumlu özelliklerinden hem de sorumluluklardan söz edin. Dikkat çekmek istediğiniz bir konu ile ilgili konuşurken önce ergen bireyin meziyetlerinden söz etmeniz ardından da değiştirmesini ya da yeniden gözden geçirmesini istediğiniz konu ile ilgili görüş bildirmeniz yararlı olacaktır. Böylece ergen bireyler sizleri sadece kendilerinin eksik ve yanlış yönlerini gören anne babalar olarak değil, kendilerini tüm özellikleri ve davranışları ile tanıyan ve değerlendiren anne ve babalar olarak algılayacaklardır.

Ergenlik çağındaki birey bilişsel, duygusal, sosyal gibi pek çok alanda değişim içindedir. Bu dönemde yeni fikirleri öğrenirler, bunları tartışırlar, kendilerine ait değer ve ahlak yargıları oluştururlar ve ideoloji geliştirirler. Ergen bireyler, yeni geliştirdikleri soyut fikirleri de kullanmak isterler. Ancak aileler ergen bireyin sözleri ve davranışları arasındaki farkı fark etmelidir. Ergen birey bir fikri savunduğunda bu, “ben de yapacağım” anlamında değildir. O fikri araştırmakta, değerlendirmekte ve üzerinde düşünmektedir. Aileler ergen bireyin kendisini ifade etmesine izin vermelidir, bununla birlikte aileler aynı konu üzerinde farklı düşünüyorlarsa bunu da belirtmelidirler.

Ergen bireyin size olan güvenine saygı gösterin. Çocuğunuz ile ilgili herhangi bir sorun varsa bunu eşinizle tartışabilirsiniz. Anne ve babanın birbirleriyle iletişim içinde olmaları gerekir. Ancak ergen çocuğunuzun sorunlarını lütfen kardeşleri ile tartışmayın. Bu durum ergen bireyin sizlere olan güvenini olumsuz yönde etkileyecektir.

Çocuğunuzu çok fazla takip etmeyin veya her yaptığı şeyin farkında olmaya çalışmayın. Özellikle iletişim araçlarını, sosyal iletişim ağlarını kullanmaları konusunda sınırlamalar getirebilirsiniz ancak neler paylaştıklarını bilmek için çabalamanız güven ilişkinizi olumsuz yönde etkileyecektir. Bununla birlikte bilgisayar ve internet kullanımı konusunda ortak kararlar alabilirsiniz. İnternet kullanımını saatlerce olması yerine belli saatler olarak sınırlamaya ve anlaşmalar yapmaya çalışın. Çocuğun kendi odasına bilgisayar almak yerine evde herkesin kullanacağı bir bilgisayar olmasını sağlayın. Ayrıca bilgisayar yerine farklı meşguliyetler oluşturarak alternatif meşguliyetlere yönelmesine yardımcı olun.

Ergen birey ile uzun vadeli planlar yapın ve onu her zaman için hesaba kattığınızı, fikirlerine saygı duyduğunuzu vurgulayın. Ergen bireyin kendi aile değerlerini, kurallarını bilmesi ve bu çerçevede özgürce davranabilmesi önemlidir.

Okul ve öğretmenleri ile iletişimi belli aralar ile sağlayınız. Böylece hem ergen bireyin akademik gelişimini hem de sosyal ve duygusal gelişimini anlamanıza ve ona ihtiyaç duyabileceği bir konuda yardımcı olmanıza yararlı olacaktır.

Belki de her şeyi sandığınızdan iyi yapıyorsunuzdur. Çok fazla çabalamak da iletişimi durdurabilir.

Aileler zaman zaman ergen bireylerin kendilerine yeterince ilgi göstermediklerini düşünebilirler. Böyle düşünen aileler ergen çocuklarına içten içe kızgınlık duyabilirler. Ancak ergen birey için yeni bir dönemdir, değişim vardır ve bu değişime uyum gerekmektedir. Tüm bu nedenlerle de ergen birey kendisi ve kendisi ile ilgili konularla daha fazla ilgilenmektedir. Şu anda ergen anne ve babası olanlar lütfen cesur ve yürekli olun. Çünkü gerçek yakınlık zamanla sağlanacaktır.

Uzman Psikolog & Aile Danışmanı
Gözde EMİK