Uyku, Beyin ve Beden İlişkisi

Uyku esnasında beynimiz en az uyanık olduğumuz zamandaki gibi aktif olarak çalışmaya, vücut fonksiyonlarının başhekimi olarak görev yapmaya devam ederler. Tek farklılık, rüyalarımızın içeriğiyle şekillenen duygularımıza bedenimizin verdiği tepkilerin daha rahatlamış ve sakin olmasıdır. Peki uyku, rüya, beden ve beyin ilişkisi nasıldır? Uzman Psikolog&Psikoonkolog Esra Savaş Kaplan, bu konuda şaşırtıcı bilgiler verdi.

Uykunun 5 Fazı Bulunur

Normal koşullarda insanlar uyurken uykunun 5 fazından geçerler ve bu fazların her birinde beyinde farklı elektrik aktivite düzeylerinin olduğu görülür. Birinci faz; uykunun en hafif olduğu, uykuya geçiş ve çıkış dönemidir. Buradayken vücudumuzdaki tüm kaslar ve göz hareketlerimiz yavaşlar. Bu dönemdeki kişiler uykularında gördükleri görsel hafızalarının bölündüğünü, rüyanın yarıda kaldığını belirtebilirler. Tam olarak REM fazları tamamlanmadığı için rüya esnasında uyandırılan şahıs gün içerisinde yorgun, agresif bir hal alabilir.

İkinci faz; uykunun neredeyse %50’sinin yaşandığı dönemdir. Üçüncü ve dördüncü fazlar, derin uyku olarak adlandırılır. Bu dönemde beyin dalgalarını aşırı yavaşlatan delta dalgaları harekete geçer. Sabit ya da düzenli göz ya da kas hareketlerinin olmadığı bu iki uyku döneminde çocuklarda alt ıslatmalar, kabuslar, kara basan veya uyurgezerlik görülür.

Rüyalar REM Uykusunda Görülür

Aşamalı olarak gelinen dördüncü evreden sonra REM (Hızlı Göz Hareketleri)’e ulaşılır. Bu dönemde daha büyük beyin dalgaları ve yaşanan en derin uyku gerçekleşir. REM’e tam ulaşıldığında uyku tekrar en hafif olduğu döneme geri döner, beyin uyanık olunduğu gibi aktif olmaya vücudu koordine etmeye başlar. Rüya görülme dönemi REM döneminde ya da paradoksal uyku durumunda gerçekleşir. 

REM esnasında beynin çalışması uyanıkken ki çalışmasına benzer olduğu için bu evre çok önemlidir. Bu çalışmalar, fizyolojik etkinliğin, beyne giden kan ve oksijenin, ayrıca vücut hareketleri ve kaslardaki küçük kasılmaların, artmış olmasıdır. REM uykusu tamamlandığında uyanan insanların kendilerini daha dinç hissettikleri de bilinmektedir. Bunun nedeni ise REM uykusunda iken beynin hareket fonksiyonlarını engelleyerek kısmi bir felç hali yaratmasıdır. Çocuklukta REM uykusunun süresi daha fazladır. İyi bir uyku REM bilinçaltı birikimini boşaltmada yardımcıdır.

Özetle; ruh sağlığınızı korumak, gün içerisinde yaşadığınız olayların psikolojik etkilerinden kurtulmak istiyorsanız REM uykunuza dikkat edin.

Not: Gecenin ilk REM uykusu 90 dk.lık bir yavaş dalga (NREM) uykusundan sonra gelir ve birkaç dakika sürer.Son REM uykusu 20-30 dk. sürer. Bundan sonra uyanılır. Hatırlanan rüyalar genellikle bu son evrede görülen rüyalardır.