Enerji içecekleri zararlı mı?

Enerji içecekleri daha çok üniversite öğrencileri, aktif spor yapanlar ve yüksek enerji harcayan kişiler tarafından tercih edilmektedir. Peki enerji içeceği içmek doğru mu? Diyetisyen E. Funda Tuzgöl, enerji içeceklerinin içindeki maddelerin etkileri ve kimlerin içmemesi gerektiği hakkında bilgiler verdi.

Tüketilen enerji içecekleri ilk seferde zihinsel ve fiziksel performansı belirgin olarak arttırabilir. Ancak bu artışın enerji içeceğinin içeriğindeki bitkisel katkılardan mı yoksa yüksek miktarda bulunan kafeinden mi kaynaklandığını söyleyebilecek yeterince literatür çalışması yoktur.

 Şu bilinmektedir ki belli bir düzen ve sıklık gözetmeksizin alınan kafein, insan fizyolojisinde bağımlılık meydana getirmemektedir. Ancak 4-6 hafta her gün düzenli içilen az dozda kahve tüketimi bağımlılık meydana getirebilir. Bu sürecin sonunda kahve alınmadığı günler “yoksunluk sendromu” dediğimiz bağımlı olunan maddenin alınmadığında vücutta meydana gelen fizyolojik değişiklikler görülür. Bu fizyolojik değişiklikler; sinir, gerginlik, el ayakta titreme, huzursuzluk ve zihinsel süreçlerin yavaşlamasıdır. Bağımlılık yaratan madde alındığında bu tepkiler ortadan kalkar. Ve biz şunu biliyoruz ki enerji içeceklerinde aşırı düzeyde kafein bulunmaktadır. Enerji içeceklerinin kullanıcılarında gözlenen iyilik halinin bir kısmının bu mekanizma ile ilişkili olabileceği düşünülebilir.

İçinde neler var?

Kafein: Uyarıcı etkiye sahiptir. Yüksek miktarda bulunur. Mental uyanıklığı arttırır, hızlı ve düzensiz kardiyak atıma neden olur, gastrointestinal rahatsızlıklar yapar.

Guarana: Uyarıcı etkiye sahiptir. Güney Afrika’da yetişen bir bitkidir. Kafeine benzer etki gösterir. Kafeinin etkisini arttırır.
Taurin: Kas dokusunda bulunan bir protein yapıtaşıdır. Beyinde anti anksiyete ajanıdır. Ratlarda yapılan çalışmalara göre vücut ısısında düşüklüğe neden olur.

Ginseng: Cinsel uyarıcı etkiye sahip bir tür bitki. Kafeinin etkisini arttırır.

Yohimbin: Oldukça güçlü bitkisel bir uyarıcı olup afrodizyak özelliği sayesinde erektil disfonksiyon tedavisinden kullanılmaktadır. Yağ kaybını arttırıcı özelliği vardır.

İnositol: Glikoz metabolizmasının ürünüdür. Kafein alımı ile vücuttaki miktarı azalır. Depresyon tedavisinde serotonin etkisini artırır.

B grubu vitaminler: Besin çeşitliliği yüksek beslenme programlarıyla yeterince alınır. Yorgunluğa karşı savaşır, koordinasyonu geliştirir.

Enerji içecekleri kimlere önerilmez?

Yüksek kafein içeren enerji içecekleri aşırı kafein tüketimi önerilmeyen gebe ve emziklilere, adolesan ve çocuklara, yaşlılara, diyabetiklere, metabolik hastalığı, böbrek yetmezliği, kalp ve tansiyon rahatsızlığı olanlara yüksek kan basıncı ile ilişkilendirildiği için önerilmez.

Enerji içecekleri tüketildiğinde görülen etkiler

Klinik pratikte enerji içeceğinin kullanımına bağlı tıbbi semptomlar ve problemler çok iyi bilinmemektedir.

Enerji içeceklerinin alkol ile birlikte kullanımında önemli klinik sorunlarla karşılaşılabilir. Yapılan araştırmalara göre enerji içeceği ile alkolü birlikte tüketenlerin, sadece alkol tüketenlere oranla iki kat daha fazla alkol aldıkları görülmüştür.

Enerji içeceklerinin tüketiminden sonra oluşan enerjik tablo, vücudumuzda zaten bulunan adrenalinin hızla boşalımına neden olur. Bunun ardından da aşırı bir yorgunluk gözlemlenebilir.

Enerji içeceklerinin kullanımıyla susuzluk isteğinin geçiştirildiği ancak giderilmediği bir gerçektir. Bu nedenle kişinin su tüketimi de azalır, bu da azalmış tükürük salgısına ve dişte aşınmaya da neden olabilir.

Sporcu içeceği değildir, yoğun fiziksel aktivite sırasında veya sonrasında tüketilmemelidir.