“Ambalajlı süt içmeyin” diyenler haklı mı?

Ambalaj, ürünün korunmasından müşteriye sunumuna kadar her aşamada önemli bir yer tutar. Kaynağı, içeriği, sağım ve taşıma koşulları bilinmediği için hastalıklara yol açan açıkta satılan sokak sütünün tüketilmesi önerilmez. Süt tercihinizi pastörize ve UHT işlemleri uygulanmış sağlıklı ambalajdaki sütler ile yapmak daha doğrudur.

Pastörizasyon nedir?

Sütün fabrika ortamında 72-80 derecede, 14-16 saniye süreyle ısıtılıp hızla soğutulması işlemine “pastörizasyon” denir. Pastörize sütün tazeliğini koruyabilmesi için 4 derecedeki soğuk araçlarda dağıtılması, ardından buzdolabında saklanması ve 2-3 gün içerisinde tüketilmesi gerekir.

UHT nedir?

Sütün fabrika ortamında 135-150 derecede 2-6 saniye süreyle ısıtılıp hızla soğutulması işlemine ise “UHT” yani “uzun ömürlü süt” denir. Bu işlemle sütteki sağlığa zararlı mikroorganizmalar yok edildiği için UHT sütler tüketime uygundur. UHT süt paketi açıldıktan sonra buzdolabında saklanmalıdır. 2-3 gün içerisinde de mutlaka tüketilmelidir.

Laktoz intoleransı (hassasiyeti) nedir?

Piyasada yer alan pastörize veya UHT işlemi olan sütte katkı maddesi veya alerjik etkiler yoktur. Süte karşı oluşan alerji sütün ambalajlı olması sebebiyle değildir. Bunun nedeni, sütün içerisinde bulunan ve laktoz maddesi ve vücutta parçalamaya yarayan kimyasal bir madde olan laktaz enziminin yetersiz olmasıdır.

Türk toplumu genel olarak laktoz intoleransına yatkındır. Laktoz intoleransı olanlar için yoğurt ve laktozsuz süt tüketimi, vücut için gerekli tüm faydaları sağlayacaktır. Laktoz intoleransı, sütte bulunan laktoz şekerinin vücutta parçalanamaması sonucunda oluşan bir rahatsızlıktır. Süt ve süt ürünleri tüketiminden sonra karın ağrısı, ishal, gaz, mide ekşimesi, kusma, midede şişkinlik ve kramp ile ortaya çıkar. Laktoz intoleransı vakalarının en büyük sebebi düzenli süt tüketilmemesidir.

Laktoz intoleransı her 5 kişiden 1’inde görülüyor

Çocukluk döneminde süt tüketiminin düzenli olmaması halinde vücudun ürettiği laktaz enzimi azalır. Ayrıca, uzun süre süt tüketmemiş kişilerde sütün içerdiği laktozun sindirimini sağlayan enzimler salgılanma yeteneğini kaybetmeye başlar. Tekrar süt tüketimine başlandığında kişiler süt sindirimini kolaylaştıran enzimlerin eksikliği nedeniyle laktoz intoleransı bulgularıyla karşılaşabilir. Dünyada yapılan çalışmalarda ortalama her beş kişiden birinde laktoz intoleransına rastlanmaktadır. 

Türkiye’de ambalajlı süt tüketimi

• 2006 ve 2011 yılları arasında paketli süt tüketimi %6 artış göstermiştir. Aynı dönemde, Türkiye’de açık süt tüketimi ise %7 azalmıştır.
• Türkiye’de kişi başı içme sütü tüketimi 24 litre iken, bunun kişi başı 15 litresi paketli ve işlenmiş beyaz süt olarak tüketilir. Türkiye’de paketli ve işlenmiş süt tüketiminin 2014-2015 yıllarında 16 litreye çıkması beklenmektedir. Ülkemizde süt tüketiminin %38’i hala açık sütten oluşmaktadır.
• Aromalı süt tüketimi, 2006 ve 2011 yılları arasında %15’lik bir büyüme oranıyla süt ürünleri tüketimi kategorisinde hızlı bir artış yakalamıştır.
• Türkiye’deki paketli süt tüketiminin %93’ü UHT iken, geri kalan %7’si ise pastörizedir. Dünyanın geri kalanında bu oranlar %45 UHT paketli süt ve %55 pastörize süttür.

Süt tüketiminin yaşamımızdaki önemi

• Büyüme ve gelişmeyi sağlar.
• Vücudumuz süt proteininden diğer bazı besinlerden alınanlara göre daha çok yararlanır.
• Enerji kaynağımızdır.
• Beyin ve sinir hücrelerimiz için hayati önem taşır.
• Vücudumuz için gerekli olan A, D, E vitaminlerini içerir.
• İçeriğindeki kalsiyum ve fosfor, diş ve kemiklerimizin gelişiminde önemli rol oynar.
• Bağırsaklardaki faydalı mikroorganizmaları geliştirici etki yapar.

Günlük ne kadar süt tüketmeliyiz?