Zehirlenme vakalarında ilk yardım

• Vücuda alındığında istenmeyen etkilere ve hatta ölüme yol açan; gıdalar, ilaçlar ve kimyasal maddelerle meydana gelen olumsuz durumlar zehirlenme olarak tanımlanmaktadır.
• Temizlikte kullanılan bazı kimyasalların buharı ile de zehirlenmelere neden olabilir.

ALINACAK ÖNLEMLER

• İlaçlar açıkta bırakılmamalı veya kilitli dolaplarda saklanmalı.
• Pet şişelere temizlik malzemelerini koymamalı
• Zamanı geçen ilaçların tuvalete atılarak imha edilmesi
• İlaçlar ile kimyasal maddeler aynı yere konulmamalı, hayati tehlikelere neden olan zehirlenmeler görülmektedir.
• Aileler, çocuklarında uyku hali, kusmalar, dengesizlik konuşma bozukluğu gördüklerinde zehirlenmeden kuşkulanmalıdır, zaman kaybetmeden hastaneye başvurmalıdır.

ÇOCUĞUNUZUN ZEHİRLENDİĞİNİ DÜŞÜNÜYORSANIZ

• Evdeki ilaçlar kontrol edilmeli, boş ilaç kutuları ile birlikte hastaneye gidilmelidir.
• Yutulan her şeyi kusturmaya kalkmayın. Özellikle çamaşır suyu, kezzap, gaz yağı içmiş çocuğu kusturmayın. Çünkü bu tip kimyasallar yemek borusundan mideye geçerken organları yakar.
• Çocuğu kusturmak için bir çaba harcanmamalı, tüm güç ve zaman hastaneye ulaşmak için kullanılmalı.
• Sindirim yolu ile zehirlenmede ilk yardım
• Kişinin bilinci kontrol edilir.
• Sadece ağız zehirli maddeyle temas etmiş ise su ile çalkalanır.
• Zehirli madde el ile temas etmişse, el sabunlu su ile yıkanır.
• Hasta ya da yaralının yaşam bulguları değerlendirilir.
• Kusma, bulantı, ishal vb. belirtiler değerlendirilir.
• Özellikle, yakıcı maddenin alındığı ve hasta yaralının ne yiyip içtiğinin bilinmediği durumlarda hasta asla kusturulmaz.
• Bilinç kaybı varsa hasta ya da yaralıya koma pozisyonu verilir.
• Hasta ya da yalının üzeri örtülür.
• Tıbbi yardım istenir (112).
• Olayla ilgili bilgiler toplanarak kaydedilir. ( Zehirli maddenin türü, kişi ilaç ya da uyuşturucu alıyor mu, hastanın bulunduğu saat, evde ne tür ilaçlar olduğu, vb.)

SOLUNUM YOLUYLA ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM

• Olay yeri güvenliği sağlanır (Gaz vanası kapatılır, olay yerine ateşle yaklaşılmaz).
• Cam, kapı vb. açılarak ortam havalandırılır ya da hasta temiz havaya çıkarılır.
• Hastanın bilinci kontrol edilir, solunum yolu açıklığı ve solunumu değerlendirilir.
• Hasta rahat nefes alabilmesi için yarı oturur pozisyonda tutulur.
• Hastanın bilinci kapalı ise koma pozisyonu verilir.
• Tıbbi yardım istenir (112).

DERİ YOLU İLE ZEHİRLENMELERDE İLK YARDIM

• Olay yeri güvenliği sağlanır.
• Yaşam bulguları değerlendirilir.
• Ellerin zehirli madde ile teması önlenir.
• Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır.
• Zehirle temas etmiş deri 15 – 20 dk. boyunca bol suyla yıkanır.
• Tıbbi yardım istenir (112)
• Zehirlenme vakalarında 24 saat hizmet veren Zehir danışma merkezi 114 aranılarak uygulanacaklar hakkında bilgi alınabilir.

HAZIRLAYAN: Acil Servis hekimi Dr. Özlem Sarıoğlu Erdağ ve Dr. Berrin Aydın