Vicdanlı çocuk yetiştirmek için ailelere tavsiyeler
Uzm. Pedagog Zeynep Şimşek, çocuklarda vicdan gelişimi hakkında ailelere düşen görevleri sizler için anlattı.
Vicdan doğuştan getirdiğimiz, yaşantılarımız ve çevre ile gelişen ya da gerileyen bir mekanizmadır. Vicdan, insanın bütün duygu ve düşüncelerini, bu duygu ve düşüncelerdeki maksat ve niyetleri adım adım izleyen, hiçbirisini kaçırmayan, hatır, gönül, hoşgörü, merhamet, dostluk, iltimas vb. tanımadan yargılayıp sorumluluğu takdir eden her zaman uyanık bir hakimdir.
ÇOCUKLARDA VİCDAN NASIL GELİŞİR?
Çocukta vicdan mekanizmasının gelişmesi tahmin edildiği gibi aile ortamında şekillenir. Peki, ailedeki hangi duygusal ihtiyacın karşılanması çocukta yaşamsal bir mekanizma olan vicdan duygusunu dengelemesinde fayda sağlar? Bunun cevabı tartışmasız olarak SEVGİ…
Aile sevgi, merhamet, güven duygusunu kazandırabilirse vicdanlı bir nesil yetiştirilebilir.
Sevgi bu noktada elzem bir duygudur. Çünkü sevmek bir tutumdur ve aile bu tutumla çocuğa yaklaşmalıdır. Çocuk ailesinin koşulsuz olarak yanında olduğunu bilmek ister. Yaramazlık yaptığında, ağladığında, başarısız olduğunda vs. bunu yaşayan çocuk koşulsuz bir sevginin içinde olduğunu bilir ve sevmeyi de öğrenir.
ÇOCUK BOŞ BİR LEVHAYA BENZER
J. Locke’nin bir sözü vardır. ‘Çocuk boş bir levhaya benzer’ ne işlerseniz onu alırsınız.
Aile içi durumun ardından, çevre faktörüne baktığımızda hâlihazırda yaratılışta var olan vicdan duygusu, okul, arkadaş, toplum içindeki her türlü etkileşim bunu genişletebilir ve daraltabilir. Yine burada aileye düşen görev, çocuğun doğru zamanda, doğru etkileşimlerde bulunmasını sağlamak olacaktır. Eğer çocuk toplumdan dışlanırsa kendi vicdan mekanizmasını kendi yaratacaktır. Kabul gördüğü, ait olduğu gruplara dahil olmak isteyecektir.
SEVGİ-GÜVEN VE VİCDAN ARASINDAKİ BAĞ
Toplumda acıma duygusu olmadığını gözlemlediğimiz insanları vicdansız olarak nitelendiririz. Bu insanlar empatiden de yoksundur. En çok acıyı kendilerinin çektiğine inanırlar. Çünkü sevmek-sevilmek kavramlarında eksiklikler vardır. Şöyle ki; sevilen insan (sevildiğine inanan insan) güven duymayı da öğrenir. Güven duyan insan daha kolay sever. Sevgiyi bir koşula bağlamaz ve içselleştirir. Bunların tümü kişinin kendini sevmesiyle mümkündür. Sevebilen insan merhamet etmeyi de bilir. Merhamet eden kişi ise vicdanlıdır.
