Çocuklarda geniz akıntısı tedavisi

Burun, boğaz, hava yolları doku altındaki bezlerden salgılanan mukus adı verilen sıvı ile kaplıdır. Bu sıvı mikropların ve yabancı maddelerin yakalanması ve yok edilmesi için yardımcı olur. Bu salgı gün boyu farkedilmeden tükürük salgısı ile birlikte yutulur. Salgı koyulaştığı zaman farkedilebilir hale gelir. Fazla miktardaki koyu mukus burundan geriye akdığı zaman geniz akıntısını oluşturur.

GENİZ AKINTISININ SEBEBLERİ

• Nezle
• Alerjik problemler
• Reflü (mide içeriğinin geriye doğru kaçması)
• Sinüs enfeksiyonu
• Burun içinde yabancı cisim
• Burun içindeki yapısal problemler
• Soğuk hava, yoğun kuru hava
• Sigara, kimyasal kokular (parfüm, temizlik ürünleri vb.)

GENİZ AKINTISININ BELİRTİLERİ

• Öksürük
• Ağızda kötü koku
• Burun tıkanıklığı/koyu yapışkan belirgin burun akıntısı
• Horlama
• Baş ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Kulak ağrısı

GENİZ AKINTISI İÇİN NE YAPMALI

• Çocuğunuzun yatağının baş kısmını yükseltin ya da yüksek yastık kullanın.
• Bol sıvı verin.
• Gün içinde ve yatmadan önce sık burun temizliği yapın.
• Gece beslenmeniz, yatmadan önce beslenme alışkanlığınız varsa kesin. Akşam saatlerinde reflüyü artıracak yiyeceklerden kaçının (çikolata, kakaolu içecekler, meyve suları, kızartmalar, kuru yemiş, mandalina, portakal vb).Beslenme ve yatma süreci arasında en az 1 saat olmalı.
• Evde sigara içmeyin(ev içi evle bağlantılı tüm kapalı mekanları içerir tuvalet banyo mutfak kapalı balkon gibi),sigara kokusu ile çocuğunuzla temas etmeyin. (Koku bile hava yollarındaki küçük tüycüklerin fonksiyonunu bozar akıntıyı koyulaştırır.)

NE ZAMAN DOKTORA GİTMELİ

• Öksürük ya da koyu burun akıntısı 10 günden daha uzun sürerse,
• Burun akıntısı tek taraflı ve kötü kokulu ise,
• Baş ağrısı ve yüksek ateş eşlik ediyorsa,
• Kulak ağrısı ya da duyma problemleri eşlik ederse,
• 1 yaş altındaki çocuklarda beslenme ve uyku problemleri eşlik ediyorsa mutlaka doktora başvurun.

GENİZ ETİ NASIL TEDAVİ EDİLİR

Geniz eti denilen doku burun arka tarafında bulunan bademciklerimizin eş değeri dokudur. Burun yolu ile giren yabancı partiküllere ve mikroplara karşı mücadele eden savunma sistemini oluşturur. Çeşitli nedenlerle (Reflü, sık enfeksiyon geçirme, yapısal problemler vb.) büyür, büyüdüğü zaman burun yolu ile nefes almayı zorlaştırdığı için horlama ağzı açık uyuma, kulak içinde sıvı birikimi gibi problemlere neden olur.

Tedavisi öncelikle dokudaki büyümeyi önleyici davranışlardır. Reflüye karşı korumak için yatmadan önce ve gece beslenmesi kaldırılmalı. Biberon kullanımından mümkün olduğunca erken kurtulmalı. Enfeksiyon sıklığını azaltmak için kapalı kalabalık alanlardan uzak durulmalı. 3 yaştan önce kreş tercih edilmemeli.

Doku, kulakta ısrar eden sıvı problemine, belirgin horlamaya, ağız açık uyumaya neden olacak kadar büyükse reflü düşünülüyorsa ona yönelik ilaçlar ve steroidli burun damlaları kullanılabilir. Fakat kulakta sıvı ilaç tedavisine rağmen 3 aydan uzun sürüyor, gece nefes alma güçlüğü nedeniyle çırpınarak uyanmalar oluyorsa tek tedavi seçeneği ameliyattır.

Sami Taner AKSOY 
Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı