Çalışan anneler çocuklarını ihmal etmemeli!

Doğum öncesi dönemden başlayan anne bebek ilişkisi bebeğin dünyaya gelmesi ile devamlılığını sürdürür. Bebekler dünyaya geldiklerinde annelerinin ilgisine ve bakımına ihtiyaç duyarlar. Bu ilgi ve ihtiyaç karşılıklı bir alışverişe dönüşür. 0-3 yaş arası, çocuğun anneye en çok ihtiyaç duyduğu dönemdir. Bu döneme ilişkin gereksinimleri gidermenin en sağlıklı yolu annenin mümkün olduğunca çocuğuyla beraber vakit geçirmesidir. Annenin çocuğuna gösterdiği şefkat ve ilgi, yaşattığı güven duygusu, çocuğuna karşı yaklaşımı, eğitim ve disiplin anlayışı, çocuğun fiziksel, duygusal, kişilik gelişimini etkiler. Bu açıdan baktığımızda yeniden iş hayatına başlamak hem anne hem de çocuk için alışılması zor bir dönemdir.

Ailelerin bu aşamada asla yapmaması gerekenler

Bu dönemin başarılı bir şekilde gerçekleşebilmesi için öncelikle annenin zihnen çalışmaya başlamaya hazır olması gerekir. Anne kendisini hazır hissettiğinde ise sıra çocuğu zihnen sürece hazırlamaktır. İnsan hayatındaki her türlü olumlu ve olumsuz değişiklikler stres oluşturur, bu nedenle yeni durumlar öncesinde çocuğu bu sürece hazırlamak oldukça önemlidir. Hazırlama süreci çocuğun yaşına göre değişiklikler gösterir. Peki, bu aşamada özellikle yapılmaması gerekenler neler?

• Anneler çoğu zaman çocukları ağlamasın, üzülmesin diye çocuklarına görünmeden evden çıkmayı tercih ederler, bir nevi çocuklarına yakalanmadan evden uzaklaşmaya çalışırlar. Çok iyi niyetli olan bu yaklaşım çoğu zaman güveninin zedelenmesine sebep olabilir.
• Çocuk kaygı, korku ve huzursuzluk gibi belirtiler gösterebilir. Eğer çocuk konuşma yaşındaysa anne işe başlamadan önce çocuğu ile konuşmalıdır. Bu konuşma olabildiğince çocuğun anlayabileceği düzeyde olmalıdır.
• Yeni durumlar olabildiğince somut bir şekilde anlatılmaya çalışılmalıdır. Örneğin, “30 gününü temsil eden bir tablo hazırlayıp her akşam bu tabloya yatmadan önce bir yıldız koyacağız ve tablo tamamen yıldızla dolduğunda ben işe gitmeye başlayacağım. Sabah birlikte uyanıp kahvaltımız yapacağız ve ben işe gideceğim. İşten döndüğümde birlikte oyun oynayacağız” gibi bir açıklama ile çocuğu zihnen ayrılığa hazırlayabilirler.
• Eğer mümkünse ayrılık sürecine alışma kademeli olarak yapılması hem annenin hem de çocuğun bu sürece alışmasını kolaylaştırabilir. 1-2 saatlik kısa ayrılıklar ile sürece alışmaya çalışmak zaman içinde tam zamanlı çalışma hayatına geçmek hem anne hem de çocuğun sürece uyumunu kolaylaştırabilir.
• Evden ayrılma sürecinin bir vedayı anımsatmaması da önemlidir. Uzun süren kucaklaşmalar, uzun uzun sarılıp öpmeler süreci daha da zorlaştırabilir. Çocuk sanki annesinin dönmeyeceğini hissedebilir ve huzursuzluk yaşayabilir.
• Çocuk üzülmesin diye yalan söylemek ve onu kandırmak anlık çözüm olarak başarılı gibi görünse de çocuklar kandırıldıklarını hissederler, bu da ebeveynleri ile olan güven ilişkisinin olumsuz etkilenmesine sebep olabilir.

Annenin yokluğunda çocuk ile kimin ilgileneceği de önemli bir konudur. Çocuk bakımında destek olacak bakıcının, anne babanın beklentileri ve disiplin yöntemleri konusunda paralel düşüncede olması sağlıklı bir fiziksel, duygusal ve kişilik gelişimi açısından önemlidir. Yine çocuğun fiziksel ve ruhsal gelişim açısından anneye destek olacak kişilerin değişmemesi, sürekliğinin önemli olduğu da unutulmaması gereken konulardan biridir.

İşe geldikten sonra onunla oyun oynayın

İlk günler hem anne için hem de çocuk için zor olabileceğini unutulmamalı; anne, çocuğunun tepkilerine kendisini hazırlamalı, sakinliğini koruyarak çocuğunu telkin etmeye çalışmalıdır. Günün kuralı sabırdır. İşten dönüşteki ilk anlar bu noktada oldukça önemlidir. Anne çocuğuna eve geldiğinde zaman ayırmalı ve sadece onunla ilgileneceği aktiviteler planlamalıdır. Bu sürecin en güzel ilacı birlikte oynanan oyunlardır. Oyun oynamak ayrılık sürecinin etkilerini en iyi telafi etme yoludur. Anne babalar mümkünse eve gelir gelmez çocuğuna “Bak, işten geldim ve şimdi de oyun zamanı!” diyerek oyuna başlayabilirler. Annenin de yorgun olabileceği düşünüldüğünde belki de mesai sonrasında annenin kendisini dinlendirecek bir zaman yaratması ve eve geldiğinde daha sakin, rahatlamış olması kaliteli bir anne bebek ilişkisi için faydalı olabilir. Bu süreçte ebeveynler arası iş bölümü, babanın ev içi etkinliklerde ve çocuk bakımında aktif olarak yer alması tüm aile bireylerinin yaşam kalitesi ve mutluluğu için önemlidir.

Uzman Klinik Psikolog
Birgül Emiroğlu Bakay