Prematüre nedir? Prematüre doğuma neler sebep oluyor?

PREMATÜRE DOĞUMA NELER SEBEP OLUYOR?

• Prematüre doğumların en sık görülen sebebi enfeksiyonlardır. Özellikle anne adaylarındaki mevcut idrar yolu enfeksiyonu varsa erken doğum riski 5 kat daha fazla. Bu nedenle rutin hamilelik takiplerinde, idrar testlerinin sık sık tekrarlanması ve duruma göre enfeksiyon tedavisine başlanması gerekiyor.
• Vaginal enfeksiyonlar da erken doğum eylemini başlatan nedenler arasında bulunuyor.
• Özellikle mikroorganizmaların amniyon zarında yarattıkları hasar ve sonrasında su kesesinin açılması yine prematüre doğuma sebep olabiliyor. (erken membran rüptürü)
• Çoğul hamilelik ve polihidramniyos (bebeğin sıvısının normalden fazla olması). Bu iki durum rahim duvarının çok fazla gerilmesine ve kasılmasına yol açıyor.
• Plasenta previa (plasentanın doğum kanalını kapatması), ablatio plasenta (plasentanın erken ayrılması) gibi bebeğin eşine ait durumlarda da prematüre doğum olabilir.
• Rahim ağzı yetmezliği
• Daha önce erken doğum yapmış anne adaylarının bir sonraki hamileliklerinde erken doğumla karşılaşma riskleri daha fazla.
• Çok erken veya çok geç yaşta (18 yaşın altında veya 35 yaşın üzerinde) doğum yapmak
• Rahimde doğuştan gelen şekil ve pozisyon anormallikleri.( perde, çift rahim vs.)
• Rahimde sonradan kazanılmış şekil veya pozisyon anormallikleri ( myom, yapışıklıklar vs.)

PREMATÜRE BEBEK DOĞUMLARI KAÇINCI HAFTALAR ARSINDA GERÇEKLEŞİYOR?

20 ila 36 haftalar arasındaki doğumlara premature doğum (erken doğum eylemi )denir.

EN RİSKLİ HAFTA HANGİSİ?

28. haftadan önceki doğumlar akciğer olgunlaşması henüz başlamadığı için çok risklidir.

ANNE ADAYLARININ YAŞADIĞI HANGİ RAHATSIZLIKLAR PREMATÜRE DOĞUMA NEDEN OLABİLİR?

Anne adayının yetersiz ve kötü beslenmesi, sosyoekonomik seviyesinin düşük olması, yaşanılan coğrafi bölgenin özellikleri, anne adayında ciddi anemi (kansızlık), hipertansiyon, astım, hipertiroid, kalp hastalıkları, diabetes mellitus ( şeker hastalığı ), böbrek hastalıkları gibi kronik hastalıklar bulunması, ilaç bağımlılığı, fiziksel ve psişik travmalar, sigara kullanımı gibi etkenler prematüre doğum eylemine sebep olabilir.

PREMATÜRE BEBEKLERDE EN ÇOK YAŞANAN SORUNLAR NELER?

1-Akciğer gelişimindeki yetersizlik

Yeni doğan bir prematüre bebeğin akciğeri, oksijen alışverişi için yeterli gelişimi gösterememiştir. Akciğerlerimizde sürfaktan denilen bir madde üretilir. Bu madde akciğerlerimizdeki hava keselerinin açık kalmasını sağlar. Prematüre bebeklerde bu madde yeterli değildir.

2- Açık kalmaya devam eden kalp damarı 

 Prematüre bebeğin kalp yapısı ve damarları erişkinden biraz farklıdır. Anne karnında açık olması gereken bir damar doğumdan sonraki ilk

72 saat içinde kapanarak görevini tamamlamış olmalıdır. Fakat prematüre bebeklerde bu damar açık kalmaya devam edebilir. Kapanmayan bu damar bebeğin hayatını tehdit edebilir. Bu nedenle bazı ilaç tedavileri uygulanmaktadır. Bazı durumlarda ameliyatla kapatılmaktadır.

3- Premature bebeklerde beyin kanamaları

Prematüre bebeklerin beyin dokusu ve bu dokuyu besleyen damarlar tam gelişmemiş olabilir. Bu damarlar tıbbi sorunlar ve bazen de herhangi bir neden olmaksızın kanayabilir.Kanamamın zamanı, süresi ve büyüklüğü önemlidir. Bazı kanamalar bebekte herhangi problem yaratmayabilirken, bazıları gelecekte gelişim problemlerine neden olabilmektedir.

4- Enfeksiyonlar

Prematüre bebeklerin bağışıklık sistemleri yeterince gelişmemiş olabilir. Bu nedenle bebekler enfeksiyonlara açıktır. Özellikle yoğun bakım desteğine ihtiyaç duyması, uzun süre kuvöz ve yoğun bakım ihtiyacı olması enfeksiyona açıklığını artırmaktadır.

5-Prematüre bebeklerin bağırsak problemleri

Prematüre bebeklerdeki en önemli amacımız, onları ağızdan normal beslenme sürecine getirmektir. Prematüre bebekler önce damardan, sonra azar azar ağızdan beslenmeye başlar. Bağırsak gelişimi yoğun bakımdaki tüm bu faktörlerden etkilenmektedir. Gelişemeyen bağırsaklar sindirim işlevini sağlayamaz. Kanayabilir ve bebek için önemli problemlerden biri olabilir.

6-Bebek körlüğü

Prematüre bebekler yoğun bakım sürecinde yaşadıkları akciğer problemleri nedeniyle yoğun oksijen ihtiyacı duyabilirler. Ventilatör desteği ve yoğun oksijen desteği, gözde anormal damar oluşumuna neden olabilir. Bu damarlar ileride bebeğin görme fonksiyonunu etkiler. Bu nedenle 34 haftayı dolduran bebekler göz muayenesine yönlendirilmektedir. Tedavide lazer ve kriyoterapi kullanılmaktadır.

7-Apne

Prematüre bebeklerin sinir sistemi ve solunum sistemi yeterince gelişmediği için kısa süreli nefes durmaları olabilir. Apne tedavilerinde bazı ilaçlar kullanılmaktadır.

8- Anemi veya düşük kan sayımı prematüre bebeklerde meydana gelebilir.

Kan değerleri çok düşen bebeklere kan verilebilir.

9- Bronkopulmoner displazi veya kronik akciğer hastalığı

Prematüre bebeklerin oksijen ihtiyacı doğumdan sonraki 4 haftadan sonra devam ediyorsa veya 36 haftayı doldurmuş bebeklerin solunum problemleri sürüyorsa bir süregelen akciğer hastalığı ile karşı karşıyayız demektir.

ANNELER ERKEN DOĞUM RİSKİNE KARŞI NELER YAPABİLİR?

Yukarıda belirtilen risk faktörleri annede mevcut ise hasta doktorunu daha sık ziyaret etmeli. Ayrıca vaginal veya idrar yolu enfeksiyonu gibi risk faktörleri varsa tedavi edilmeli. Annenin mevcut sistemik hastalıkları tedavi edilmeli. Erken başlayan kasılmalar belli bir seviyenin üzerinde ise ciddiye alınmalı ve tedavi edilmeli. Burada özellikle yatak istirahati çok önemlidir. Annenin yeterli miktarda sıvı alması ( en az 1,5 -2 litre) , fazla kafein gibi gıdalardan uzak durması gerekir.

PREMATÜRE BEBEKLER NEDEN KÜVEZE ALINIYOR?

Prematüre doğan bebeklerin vücut deri altı yağı eksiktir. Bu nedenle vücut ısıları hemen düşer. Bu da bebeklerde solunum ve diğer sistemlerde rahatsızlıklara sebep olur. Prematüre bebeklerin ısıtılması ve infeksiyonlardan korunması gerekir.

PREMATÜRE DOĞUM GERÇEKLEŞTİREN ANNELERE HASTANEDEN ÇIKMADAN ÖNCE KISA BİR EĞİTİM VERİLİYOR MU?

Prematüre bebekler özel bakım ve takip gerektiren bebeklerdir. Böyle bir eğitim veriliyor.

BU EĞİTİMİN KAPSAMI NEDİR?

Hijyen çok önemlidir. Bebeğinizi ve evimizi temiz tutmalıyız. Lüzumsuz ve aşırı ziyaretler engellenmelidir. Tüm kontrol ve aşılama randevularına uymalı. Ellerinizi doğru ve titiz şekilde yıkamalı. Oyuncakların hijyenik olmasına dikkat etmeli. Beslenme konusunda bebeğin her gün ne kadar ve ne sıklıkta yemek yediğini ve kaç tane bez kirlettiğini takip etmeli.

PREMATÜRE DOĞAN BEBEKLERİN HASTALIK RİSKLERİ NELER?

Tıbbi imkanlar ilerlediği için 1 kg üzerinde doğan prematüre bebeklerin % 90 ı hayatta kalabilmektedir. Daha erken doğan bebeklerde solunum, kalp ve dolaşım, retinopati gibi riskler daha fazla olmaktadır. Bu bebeklerde nöromotor ve psişik gelişim de yavaş olacağı için ilerde okulda da öğrenim güçlüğü olabilir.

İLK DOĞUMU OLAN VE ERKEN DOĞUM YAPAN ANNELER PSİKOLOJİK OLARAK HAZIRLIKSIZ YAKALANDIKLARI BU DURUM İÇİN ANNE ADAYLARINA TAVSİYELERİNİZ NELER?

Bu bebeklerin özel bebekler olduğunu mutlaka bilmeleri lazım. Mutlaka profesyonel destek almaları ve yapılması gereken işleri zamanında ve bilinçli olarak yapmalılar. Bu annelerin kendileri dahi psişik destek almaları gerekebilir. Eşlerinde bu konuda çok anlayışlı ve daima destek verici konumda olmaları lazım.

İLK DOĞUMUNU PREMATÜRE GERÇEKLEŞTİREN ANNELERİN, İKİNCİ DOĞUMLARINDA PREMATÜRE OLMA ORANI NEDİR?

Bir kez prematüre doğum yaptıysanız, sonraki doğumun da prematüre olma riski vardır ve bu risk 5 kat daha fazladır. Bu riski azaltmak ve zamanında tedavi olmak için doktorla işbirliği yapılmalıdır.