12 aylık bebek gelişimi - 12 aylık bebeğin boyu, kilosu, beslenmesi, uykusu ve gelişim tablosu

Heyecanlı hazırlıklar ve bekleyişin ardından bebeğinizi kucağınıza aldınız. Peki ya şimdi? Minicik bir bebek, kaygıların ve soru işaretlerinin olduğu bir dönem sizin için… Gün geçtikçe de büyüyor ve 12 aylık oldu bile! Aklınızda pek çok soru olabilir: 12 aylık bebek ne kadar uyur, 12 aylık bebek ne kadar emer? Bunun yanı sıra 12 aylık bebek kilosu, 12 aylık bebek bakımı, 12 aylık bebek aşısı, 12 aylık bebek uykusu gibi konuları merak edip sık sık araştırma yapıyor olabilirsiniz. İşte tam da bu noktada 12. ay bebek gelişimi sürecinde bilmeniz gereken her şeyi detaylarıyla ele aldık.

Bebeğiniz 12 aylık oldu. Bundan sonraki aşamalarda bebeğinizin fiziksel-duyusal-zeka gelişiminde sizi neler bekliyor? Bebeğinizin beslenmesi ve uyku düzeni nasıl olmalıdır?

12 aylık bebeğin gelişiminde sizleri nelerin beklediğini Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzm. Dr. Pınar Karadeniz ayrıntılarıyla anlattı.

Her bebeğin gelişimi farklıdır ve hepsi bu gelişim özelliklerini aynı zamanda göstermez. Çevresel ve genetik farklılıklar bu değişikliğin temelini oluştursalar da gelişim basamakları genel olarak öngördüğümüz bir seyir içinde gitmelidir. Ebeveynlerin bebek gelişimindeki bu basamakları bilmeleri farkındalıklarını ve yetkinliklerini arttıracaktır. Eğer endişelendiğiniz bir konu varsa çocuk doktorunuza danışmanızı tavsiye ederim.

Bebeğiniz 12 aylık oldu. Bundan sonraki aşamalarda bebeğinizin fiziksel, duyusal ve zeka gelişiminde sizi neler bekliyor? Bebeğinizin beslenmesi ve uyku düzeni nasıl olmalıdır?

12 AYLIK BEBEK FİZİKSEL GELİŞİMİ

1 yaşına giren bebeğiniz artık tek başına yürümeye başlamış olabilir. Tek başına yürümeye başlamadı ise de sıralaması ve kısa süreli ayakta durmaya başlamıştır. İki elinden tutulduğunda yürür. Evin içinde ayakkabı giydirmeyin. Omurga sağlığını tehdit etmesi nedeni ile yürüteç kullanmayınız.

El-göz koordinasyonu gelişmiştir. Baş parmağı ve işaret parmağını kullanarak küçük cisimleri tutmaya başlar. Nesneleri daha iyi kavrar. Sağ-sol el tercihi daha başlamamıştır. Ayakta iken eğilip oyuncağını alabilir.

12 AYLIK BEBEK DUYUSAL GELİŞİMİ

12 aylık bebeğinizin görme ve işitme yetisi, tat, koku ve dokunma duyusu tamamen gelişmiştir. O artık iyi bir gözlemci ve dinleyicidir. Hızlı hareket eden nesneleri izleyebilir.

12 AYLIK BEBEK ZİHİNSEL GELİŞİMİ

12 aylık bebeğiniz öğrendiklerini bilinçli olarak birleştirmeye devam eder. Bebeğiniz öğrenmeye açık olan çok iyi bir dinleyicidir. Dinleyerek, taklit ve tekrar ederek öğrenemeye devam eder. Neden-sonuç ilişkisi kurma becerisi ve sorun çözme becerileri iyice artmıştır.

"Al-ver", "Gel-git", "Hadi bay bayy yapalım" gibi basit komutlarınızı anlar ve yerine getirmeye çalışır. Yeni nesnelerin nasıl çalıştığını, ne işe yaradığı konusunda oldukça meraklıdır. Dikkat ve kendi kendine oynama süresi artmıştır.
Çoğu eşyasının veya oyuncağının ismini bilir. Kitaplara, resimlere ilgisi artmıştır.

12 AYLIK BEBEK DİL VE SOSYAL GELİŞİMİ

• 1 yaşındaki bebeğiniz anne, baba, teyze, su, mama, hav hav gibi 3-4 kelimeyi bilerek söyleyebilir. Babıldama döneminden sözcük dönemine geçmektedir. İyi bir dinleyici ve taklitçi olan bebeğiniz sizi dinledikten sonra söylediğiniz sözleri tam başarılı olamasa da söylemeye çalışır.

• Etrafındakilerin dikkatini çekmek için ağlama, çığlık atmak yerine yeni yeni edindiği dil becerilerini kullanır. Heyecanını, sevincini, üzüntüsünü, isteklerini ses tonuna ve davranışlarına yansıtarak rahatlıkla size anlatabilir.

• Aile üyeleri dışındaki kişileri yabancılaması ve ayrılık kaygısı devam etmektedir, başkasının kucağına gitmek istemez.

• Üstünü giyip çıkartırken artık size yardımcıdır, üzerindeki kıyafeti çıkarırken kollarını yukarı kaldırabilir.

• Banyo, uyku, yemek, alt değiştirme, kıyafet değiştirirken inatlaşmaya bağlı ağlama atakları görülebilir. Yaşıtları ile oynamaya başlayabilir.

12 AYLIK BEBEK GELİŞİM TABLOSU

7-12 ay arasında ilk altı aya nazaran daha yavaş büyürler.

Bebeğinizin fiziksel gelişimini değerlendirmede gelişim tabloları bize yol göstericidir. Her bebeğin gelişim hızını ırk, genetik, cinsiyet ve yaşa göre değişiklik gösteren persantil dediğimiz büyüme eğrilerini kullanarak ölçeriz. Türkiye standartlarına göre hazırlanmış persantil eğrilerinde 3. persantil alt sınırı, 97. persantil üst sınırı, 50. persantil ise ortalama değerleri gösterir.

Şimdi 12 aylık bir bebeğin persantil tablosuna bakalım;

12 AYLIK BEBEK BOYU VE KİLOSU KAÇ OLMALIDIR?

12 aylık bir bebeğin kilosu ve boyu; doğum haftası, cinsiyeti, beslenmesi gibi birçok faktöre bağlı olarak değişiklik göstermekle birlikte,

12 aylık bir kız bebeğin kilosu ortalama 9,5 kilogram ve boyu ortalama 75 santimdir. 12 aylık erkek bebeğin kilosu ise ortalama 10,5 kilogram ve boyu da ortalama 76 santimdir.

12 AYLIK BEBEK NELER YAPAR?

- 12 aylık bebeğiniz yardımsız yürüyebilir. Daha yürümeye başlamadı ise de koltuklara tutunarak sıralaması başlamıştır. Ellerinden tuttuğunuzda adımlama yapabilir. Oturduğu yerden tutunarak ayağa kalkabilir, eğilip yerden bir cisim alabilir. Koltuğa tırmanarak çıkabilir ve kendisi koltuktan inebilir.

- Yardımsız yürümeye başlayan meraklı bebeğiniz her yeri karıştırma çabasındadır. Tehlikeler açısından ev içi önlemlerinizi almayı unutmayınız.

- El-göz koordinasyonu gelişmiştir.

- Baş parmak ve işaret parmağının yardımı ile küçük cisimleri tutabilir. Sağ-sol el tercihi daha gelişmemiştir. Oyuncaklarını çok iyi kavrayabilir.

- Basit komutları yerine getirebilir. Neden-sonuç ilişkisi bilir.

- Daha önce desteklediyseniz çatal-kaşık kullanımı daha iyi olmuştur. Bardaktan su içmesi daha muntazam olmuştur. Oyuncakları ile amacına uygun olarak oynar.

- Duygularını ve isteklerini size vücut dili ile ağlamadan çok iyi bir şekilde ifade edebilir.

- Yabancıları ayırt eder, ayrılık kaygısı devam etmektedir. Sevdiği güvendiği kişilerle iletişim halindedir, onlara gülümser, şirinlik yapar.

- Her zamanki gibi taklit oyunlarından büyük keyif alır.

- Yemek, uyku, banyo saati gibi günlük rutinlerine alışmıştır.

- Bilinçli kullandığı olarak 3-5 kelimesi olabilir (Anne, baba, teyze, su, mama, dede, top gibi).

12 AYLIK BEBEĞİN GELİŞİMİNİ DESTEKLEYECEK OYUNLAR VE AKTİVİTELER

• 12 aylık bebeğiniz artık çok hareketli ve meraklı, isteklerini size net belli edebiliyor. Bu nedenle oyuncaklarını ona sunmalısınız. İstediği keyif aldığı oyuncağı seçmesine izin verin.

• 12 aylık bir bebeğe seçeceğimiz oyuncaklar; kuklalar, karşılıklı oynayabileceğiniz küçüklü büyüklü toplar, yerde süreceği tekerlekli oyuncaklar, iç içe geçebilen renkli halkalar ve yine içi içe geçebilen geometrik şekilli oyuncaklar, hayvan figürlerini ve renkleri tanıtan kitaplar, büyük parçalı tutmalı puzzle’lar, basmalı müzikli oyuncaklar, kağıt, kalem, üst üste dizilebilen küpler seçilebilir.

• Kaba motor ve ince motor gelişimini destekleyen oyuncaklar seçmeyi ihmal etmeyin.

• Dil gelişimini desteklemek için onunla bol bol konuşmayı, günlük olayları anlatmayı, müzik dinlemeyi, kitap okumayı ihmal etmeyin.

• Oyun oynarken, yemek yerken onu destekleyici, öz güveninin arttırıcı cümleler söyleyin.

• Hayali oyunlar, cisimleri saklayıp yeniden bulma oyunu, taklit oyunları oynamaya devam edin.

• Vücut bölümlerinin onda ve kendinizde göstermeye devam edin.

• Kendi kendisine yemek yemek istiyorsa bırakın yesin, eline kağıt kalem verin karalasın. Böylece hem ince motor gelişimini hem de kendine olan güvenini desteklemiş olacaksınız.

• Onunla konuşurken istediğiniz bir şeyi yaparsa TEŞEKKÜR edin, onaylıyorsanız AFERİN deyin, ondan bir şey isterken gözünün içine bakarak İZİN isteyin. Ebeveyn olarak sizin destekleyici tavır sergilemeniz bebeğinizin bağımsızlığını kazanması ve özgüvenini geliştirmesi için önemlidir.

• Suyla oynayın, kovaya su doldurup boşaltma, suda yüzen oyuncaklarla oynamaktan çok hoşlanırlar.

• Hayvan resimlerinin olduğu kitaplardan hayvanları gösterip seslerini taklit edin.

• Ayna karşısında kendisini görmesini sağlayın, beraber ayna karşısına geçerek taklitler yapın, bolca kahkaha attığını göreceksiniz.

• "İçinde, dışında, yanında, altında" gibi kavramları oyuncakları ile anlatmaya başlayın. Mesela bir kovanın içine oyuncak koyun, sonra dışına çıkarın, oyuncağını kovanın yanına bırakın ve bunları tek tek anlatarak çokça tekrarlayın.

• Bebeğinizle temiz havaya çıkmayı, parka gitmeyi ihmal etmeyin. Dışarda gördüğünüz kuşu, kediyi, köpeği, yaprağı, arabaları anlatın. Parkta diğer çocuklarla gözetiminiz altında oynamasına izin verin.

12 AYLIK BEBEĞİN UYKUSU KAÇ SAAT OLMALI VE UYKU DÜZENİ NASILDIR?

12 aylık bebeğiniz bir günde toplamda yaklaşık 10-14 saat uyuyabilir. Gündüz 1 ya da 2 defa toplamda 2-2.5 saat, gece 10-11 saat uyuyabilir.

Her bebeğin gelişiminde, beslenme düzeninde farklılıklar olabileceği gibi uyku düzeninde ve uyku saatlerinde de farklılıklar olabilir.

12 AYLIK BEBEK YATIRMA POZİSYONLARI

En güvenli yatırma pozisyonu halen sırt üstü yatırılmalıdır.

12 AYLIK BEBEK HER GÜN KAKA YAPAR MI?

Her bebeğin kaka yapma sıklığı farklıdır. Her gün 2-3 defa kaka yapabileceği gibi sağlık sorunu olmayan bir bebek haftada bir bile kaka yapabilir.

12 AYLIK BEBEK İSHAL OLUR MU?

12 aylık bir bebekte ishal görülebilir. Bebeğiniz günde 6-7’den fazla bol sulu ve-veya kanlı dışkılama yapıyorsa, beraberinde iştahsızlık, kusma, huzursuzluk, ateş gibi şikayetler eklendi ise mutlaka hekiminize başvurunuz.

12 AYLIK BEBEK NE YER VE İÇER? 12 AYLIK BEBEK BESLENMESİ

Bebeğiniz artık 1 yaşında, 1 yaşına kadar yasak listede olan inek sütü, bal, ıspanak, turunçgiller, çilek, yumurtanın beyazını artık verebilirsiniz. Eğer bebeğiniz halen anne sütü alıyorsa 2 yaşına kadar emzirmeye devam etmelisiniz. Anne sütü yok ise çocuk doktorunuza danışarak uygun devam sütü verebilirsiniz.

Bebeğinizin damak tadı oluşmuştur, bu sizde iştahsızlık gibi algı yaratabilir. Bebeğinizin artık aylık kilo alımı ilk bir yıla göre daha azdır.

Erişkinlere önerdiğimiz gibi sağlıklı beslenmede tuz, şeker, aşırı karbonhidratlı besinlerden bebeğinizi uzak tutunuz. Ambalajlı market ürünü dediğimiz şeker, çikolata gibi katkı maddeli ürünlerle tanıştırmayın. Besin değeri düşük olan besinlerden uzak durmanızı tavsiye ederim.
Bebeğin enerji, besin ögeleri, vitamin ve minerallere olan ihtiyacının tam olarak karşılanması için tek tür beslemekten kaçınmalısınız. Karbonhidrat, yağ, protein, vitamin ve mineral ihtiyacını tam olarak karşılanmalıdır.

Sizinle birlikte yaptığınız tencere yemeklerinden rahatlıkla verebilirsiniz. Sizinle sofraya oturmalı, sizinle kalkmalı. Kendi kendine yemesine izin verin böylece hem öz güveni hem de ince motor gelişimini desteklemiş olacaksınız.

Peki 12 aylık bebeğinizi kaç öğün beslemelisiniz?

3 ana öğün, 2 ara öğün verebilirsiniz. Geceleri uyanıp emmek isterse anne sütü vermeye devam edebilirsiniz. Fakat 1 yaşından sonra biberon ile mama vermeyiniz, mama ile gece beslenmesi diş çürüklerine ve ağız kokusuna neden olur.

12 AYLIK BEBEK NE KADAR EMER? 12 AYLIK BEBEĞİN EMZİRME SIKLIĞI

Bebeğiniz beslenme sıklığını genellikle kendisi belirler. 12 aylık bebek mama miktarı günde ortalama 3-4 defa yaklaşık 250 ml kadardır.

12 AYLIK BEBEK EK GIDA LİSTESİ

Bebeğiniz her istediğinde onu anne sütü ile desteklemeye devam ediniz. 3 ana öğün +2 ara öğün olarak besin vermeye devam edin. 12 aylık bebeğinizin beslenme listesinde siz sağlıklı beslenen ebeveyn iseniz artık neredeyse sizin yediğiniz her şey bulunabilir.
12 aylık bebek için örnek günlük beslenme tablosu:

• Kahvaltı: Yumurta (omlet, krep, rafadan), tuzsuz peynir, yumurta, ceviz, pekmez, 7-8 tahıllı kahvaltı ürünleri, ıhlamur veya devam sütü, avokado, salatalık, tam buğday ekmek, evde yapılmış katkısız reçel, tereyağı

• Ara öğün: 1 porsiyon yoğurt veya mevsim meyvesi

• Öğlen ana öğün: Çorba (Sebze çorbası, şehriye çorbası, mercimek çorbası, tarhana çorbası, kıyma tavuk ekleyebilirsiniz), salata.

• Ara öğünü: 1 porsiyon yoğurt veya mevsim meyvesi.

• Akşam ana öğün: Evinizde pişen tuzsuz, baharatsız ev yemeklerinden verebilirsiniz. Sebze yemeği, makarna, ev eriştesi, patates püresi, anne köftesi, balık (hamsi, uskumru, istavrit, çiftlik somonu), salata, gün içinde vermediyseniz ev yapımı yoğurt, kuzu ciğer püresi.

• Yatmadan muhallebi yapabilirsiniz.

Bu liste bebeğinizin beslenme planını hazırlamanızda yardımcı olmak için planlanmıştır. Her bebeğin beslenme alışkanlığı farklı olabilir. Önemli olan alması gereken günlük kalori, protein, karbonhidrat, vitamin ve mineral desteğini karşılıyor olmasıdır.

12 AYLIK BEBEK AŞILARI

T.C. Sağlık Bakanlığının çocukluk çağı aşı takviminde 12.ayda KKK (Kızamık-Kızamıkçık-Kabakulak), Suçiçeği ve KPA (Pnömokok) aşısı bulunmaktadır.